Telefonların ömrünü uzatan yazılım: /e/OS

Eski telefonların yazılım desteği sona erdiğinde kullanıcılar genellikle cihazlarını değiştirmek zorunda kalıyor. Ancak, /e/OS adlı açık kaynaklı işletim sistemi, bu cihazların ömrünü uzatarak kullanıcıların mevcut telefonlarını kullanmaya devam etmelerini sağlıyor. Yeşil yazılım çözümlerine öncülük eden bu teknoloji, çevresel ve ekonomik maliyetleri azaltmayı hedefliyor.

Oyuncu ve sunucu Waseem Mirza, telefonunun donanımının hâlâ sorunsuz çalışmasına rağmen, Samsung'un güvenlik güncellemelerini 2020 yılında sonlandırması nedeniyle cihazını değiştirmek zorunda kaldı. Ancak /e/OS, eski telefonlara güncel güvenlik yamaları ve yeni özellikler sunarak bu duruma alternatif bir çözüm oluşturuyor. /e/OS'un kurucusu Gaël Duval, “Büyük üreticiler telefonlara gereksiz yazılımlar yüklüyor ve bu da cihazların zamanla yavaşlamasına neden oluyor. Biz yazılımı hafifletiyor ve eski cihazların verimli çalışmasını sağlıyoruz” dedi.

Eski cihazlara güncel yazılım desteği sağlanıyor

/e/OS, destek süresi dolmuş birçok eski cihaza güvenlik ve yazılım desteği sunarak kullanıcıların cihazlarını daha uzun süre kullanabilmesine olanak tanıyor. Desteklenen cihazlar arasında 10 yılı aşan modeller de bulunuyor. Samsung Galaxy S7 Edge gibi popüler modeller de /e/OS’un sunduğu bu desteğin bir parçası. Yazılım, bu cihazlara ek olarak beş yıl daha kullanım ömrü sunuyor.

Çevresel ve ekonomik faydalar

Telefonların üretimi, büyük miktarda karbon salınımına neden oluyor. Mobil telefonların karbon ayak izinin yüzde 80’i üretim aşamasında oluşuyor. Bu nedenle, kullanıcıların telefonlarını daha uzun süre kullanabilmesi, çevresel etkileri azaltmak açısından büyük bir avantaj sağlıyor. /e/OS gibi yazılımlar, cihazların ömrünü uzatarak bu emisyonları en aza indiriyor.

Büyük üreticiler destek süresini uzatıyor

Büyük telefon üreticileri de cihaz ömrünü uzatmak için adımlar atıyor. Samsung, Galaxy S24 serisi için destek süresini yedi yıla çıkarırken, Google da Pixel cihazları için aynı süreyi sunuyor. Apple ise iPhone 16 modelini en az beş yıl boyunca destekleyeceğini duyurdu. /e/OS Operasyon Direktörü Rik Viergever, bu yeni cihazların işlemci ve bellek yapıları sayesinde yedi yıldan çok daha uzun süre kullanılabilir durumda olacağını belirtti.

Yeşil yazılımın önemi ve yeni standartlar

Yeşil Yazılım Vakfı, yazılımların karbon ayak izini azaltmak için çeşitli çalışmalar yürütüyor. Vakfın geliştirdiği Yazılım Karbon Yoğunluğu (SCI) spesifikasyonu, yazılımın çalışırken yarattığı emisyonları ve bu yazılımların çalıştığı donanımın karbon salınımını değerlendiriyor. Asim Hussain, “Yeşil yazılım, enerji verimliliği sağlayan ve donanım kaynaklarını minimumda tutarak daha az emisyon üreten yazılımdır” açıklamasında bulundu. SCI spesifikasyonu, geliştiricilerin yazılımlarını optimize etmeleri ve daha verimli hale getirmeleri için bir ölçüt sunuyor.

Yazılım verimliliği ve optimizasyon çalışmaları

Mobil uygulamalar, sınırlı pil ömrü nedeniyle enerji verimliliği gerektirirken, sunucu uygulamalarında enerji tüketimi genellikle göz ardı ediliyor. Hussain, yazılım geliştiricilerin bu alanda daha verimli çözümler üretmeleri gerektiğini vurguluyor. Yeşil Yazılım Vakfı, geliştirdiği ecoCode projesi ile yazılımların kaynak kullanımını en aza indirerek daha çevreci hale getirilmesine olanak tanıyor. Proje, kodların nasıl optimize edilebileceği ve uygulamaların nasıl daha az enerji tüketir hale getirilebileceği konusunda ipuçları sunuyor.

Sürdürülebilir yazılım talebi artıyor

Bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT) sektörünün sera gazı emisyonlarındaki payı giderek artıyor. 2020 yılında yüzde 1,4 olan bu oran, 2040’a kadar yüzde 14’e çıkabilir. Büyük şirketler, bu sorunu çözmek için yazılım sürdürülebilirliğine daha fazla önem veriyor. Gartner’a göre, büyük global şirketlerin yalnızca yüzde 10’u yazılım sürdürülebilirliğini gereksinimlerinde dahil ederken, bu oran 2027’ye kadar yüzde 30’a çıkacak. Hussain, yazılımın karbon nötr hale getirilmesinin diğer sektörlere göre daha kolay olduğunu belirterek, bu konuda adım atılması gerektiğini vurguluyor.