İşte dünyayı sallayan DeepSeek'in arkasındaki beyinler ve Liang Wenfeng'in mütevazı hikayesi
- OpenAI'ın arkasındaki isim olan Sam Altman aslında tüm dünyada teknolojik bir popstar kadar tanınmış olsa da OpenAI'ın şu ana kadar ortaya çıkmış en sert rakibi olan Liang Wenfeng ve Çinli yapay zekanın arka planındaki isimlerle ilgili neredeyse hiç birlgi yok. Peki bu kim bu beyinler?
OpenAI'ın kurucusu olan Sam Altman'ın ChatGPT ile artık popülerliğin zirvesine çıkan gösterişli hikayesi, aldığı yeni yatırımcılar ve Elon Musk'la kavgası neredeyse her hafta gündemde. Fakat 2024'ün hemen sonunda ortaya çıkışının ardından Nasdaq'ın teknoloji devlerini trilyon dolar seviyesinde eritmeyi başaran DeepSeek fırtınasının arkasındaki isimler bir sır gibi.
Ortalıkta görünmüyorlar, teknoloji ve gelecekle ilgili aforizmalar savurmuyorlar, etkinliklerde veya zirvelerde boy göstermiyorlar. Kuruluş öyküsünün arka planında finansal piyasalar için geliştirilmeye çalışılan bir algoritma olduğunu bilsek de konuyu DeepSeek'i lanse etme noktasına kadar getiren hayat öyküleri hakkında hiçbirimizin pek bir fikri yok. İşte DeepSeek fırtınasının arka planındaki o isimler ve kurucu Liang Wenfeng'in ilginç hayat öyküsü.
Liang Wenfeng kimdir?
Liang, DeepSeek’in sohbet robotunun küresel uygulama listelerinde zirveye tırmanmasıyla son haftalarda medyanın aslan payını aldı.
Geçtiğimiz ay, memleketi Çin’de bir kahraman gibi karşılandığı ve Çin Başbakanı Li Qiang’ın ev sahipliğinde düzenlenen bir yuvarlak masa toplantısında görüldüğü son olarak da bu hafta başında Devlet Başkanı Xi Jinping’in başkanlığında kapalı kapılar ardında düzenlenen bir sempozyumda yer aldığı bildirilmişti.
DeepSeek’in 40 yaşındaki kurucusu, geçen yıl temmuz ayında ve 2023′te Çin medya kuruluşu 36Kr’ye verdiği iki nadir röportaj dışında medyadan oldukça uzak duruyordu .
Röportajlar, insan yeteneklerini taklit eden bir tür yapay zeka olan yapay genel zekayı (AGI) başarmayı ve Çin’i bir teknoloji yenilikçisine dönüştürmeyi hedefleyen idealist bir liderin resmini çiziyor.
1985′te doğan Liang, Çin’in güneyindeki bir liman kenti ve ticaret merkezi olan Zhanjiang’da büyüdü. Yerel medyaya göre; matematikte özellikle yetenekli olan, her dersten A alan bir öğrenciydi .
Ortaokulda kendi kendine kalkülüs öğrendikten sonra 2002 yılında Zhejiang Üniversitesi’ne kabul edildi ve daha sonra 2010 yılında bilgi ve iletişim mühendisliği alanında lisans ve yüksek lisans derecesi aldı .
Liang ile röportaj yapan Çinli teknoloji odaklı medya kuruluşu 36Kr’ye göre; makine görüşü araştırmaları konusunda uzmanlaşmış olan Liang, 2008 yılında yatırım kararları almak için piyasa eğilimlerini ve makro verileri analiz eden makine öğrenimi algoritmaları yazmaya başladı.
Liang, o dönemde yapay zekanın tipik bir niceliksel strateji olmadığını ancak dünyanın en başarılı fonlarından biri olan Renaissance Technologies’i kuran niceliksel yatırımın öncülerinden Jim Simons’dan ilham aldığını söyledi.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
High-Flyer fon yönetiminde bir araya geldiği diğer iki isim: Jin Xu ve Zhengzhe Lu
Liang ve üniversiteden arkadaşı Jin Xu, 2015 yılında piyasa eğilimlerini tahmin etmek ve yatırım kararları almak için karmaşık matematiksel algoritmalar kullanan kantitatif bir hedge fonu olan High-Flyer Asset Management’ı kurdu.
Xu Chu Kochen Onur Koleji’nden ve bu kolejin en seçkin öğrencilerini seçmesiyle meşhur Zhejiang Üniversitesi'nden mezun oldu.
Xu, doktora çalışmalarını Liang’ın doktora sonrası araştırmalarına benzer şekilde robot otonom navigasyonu ve makine öğrenimi üzerine yoğunlaştırdı ve Çin’in ay keşif programı için görsel navigasyon araştırma projesinin önemli bir üyesiydi.
2010′lu yılların başında Huawei Technologies’in yazılım geliştirme bölümünde çalışan Xu, özel sermaye veri tabanı PaiPaiWang’daki profil sayfasında yer alan bilgilere göre şu anda High-Flyer’ın teknoloji geliştirme bölümüne liderlik ediyor ve ticaret stratejileri geliştiriyor.
High-Flyer’ın CEO’su Zhengzhe Lu, Liang ve Xu ile aynı üniversiteden mezun olduktan sonra London School of Economics and Politics’ten yüksek lisans derecesi aldı.
Lu, High-Flyer’dan önce devlet destekli China Merchants Bank’ta makro araştırma ve yurtdışı türev yatırımlarıyla ilgilendi .
Lu, 2023′te Çin devlet medyasına verdiği bir röportajda şunları söyledi: “Yatırımdan bağımsız, ikinci bir start-up’a eşdeğer yeni bir ekip kurduk. Daha büyük değere sahip ve yatırım sektörünün ötesine geçen şeyler yapmak istiyoruz.” Bu yeni ekibin kurduğu iş sonrasında aslında DeepSeek'e dönüştü.
PaiPaiWang’a göre, ikili şirketin portföyleri altında en iyi performans gösteren fonlardan bazılarını yönetiyor ve 2024′te ortalama %20′nin üzerinde getiri sağlıyor. Bu, geçen yıl CSI 300 endeksinde yaklaşık %15′lik kazançtan daha yüksekti ve daha düşük sermayeli CSI 500′de ise aynı dönemde %5′lik bir artış olmuştu.
Liang , 2023 yılında 36 Kr’a verdiği demeçte , niceliksel fonun kârlarının bir kısmının DeepSeek’in yükselişini finanse etmek için kullanıldığını söyledi .
DeepSeek’in arkasındaki diğer beyinler isimleri gizli gençler
High-Flyer, 2023 yılında DeepSeek’i bağımsız bir girişim olarak ayırarak yetki alanını yatırımın ötesine genişletti ve AGI’ye (Artifical General Intelligence) yani Genel Yapay Zeka'ya odaklandı.
Ekip çoğunlukla Çin’in Tsinghua Üniversitesi ve Pekin Üniversitesi gibi önde gelen üniversitelerinden mezun yerel mühendislik, bilgisayar bilimi ve yapay zeka mezunlarından oluşuyor. Bu mezunların birçoğu yakın zamanda dil modelleri ve makine öğrenimi gibi konularda makaleler yayınladı.
LinkedIn profillerine göre, ekip üyelerinden bir kısmı Nvidia ve Microsoft’ta deneyime sahip, Amerika’nın önde gelen üniversitelerinden mezun ve Çin’in büyüyen yapay zeka sektörüne geri dönmeye karar veren kişilerden oluşuyor.
Ekibi farklı kılan en önemli özelliklerden biri yaş. Zira DeepSeek daha az iş deneyimi olan mezunları tercih ediyor.
Liang, 2023′teki röportajında uzun vadede deneyimin daha az önemli olduğunu ve “temel yeteneklerin, yaratıcılığın ve tutkunun daha önemli” olduğunu söyledi.
2024 yılında yapay zeka alanında en iyi 50 yeteneğin Çin’de olmayabileceğini söyleyen DeepSeek, kendi yeteneklerini geliştirmeyi hedeflediklerini kaydetti.
Ayrıca, şirketin daha yüksek maaşları ve daha büyük bir teknoloji firmasında bulunabilecek olandan daha fazla aşağıdan yukarıya yönetim anlayışı nedeniyle, en iyi mezunların bu şirkete ilgi duyduğu görülüyor.
