Google’dan 'haberin değerini sorgulayan' test: Haber içerikleri olmazsa reklam gelirleri değişir mi?

Google, Avrupa'daki sekiz ülkede 13 binden fazla haber sitesini arama ve haber akışından kaldırarak, içeriklerin kullanıcı davranışı ve reklam gelirine etkisini test etti. Şirket, haber içeriklerinin Google hizmetlerinden kaldırılmasının kullanıcı davranışı ile reklam gelirleri üzerindeki etkisini araştırdığını öne sürdüğü testin sonuçlarını paylaştı.

"Haber içeriği olmasaydı kullanıcılar yine de Google'a gelir miydi?" sorusuyla başlayan 18 sayfalık ‘Haber İçeriğinin Ekonomik Değeri’ başlıklı raporda sonuçları yer alan deney, Avrupa Telif Hakkı Direktifi'nin (EUCD) 15. maddesi kapsamında haber yayıncılarına yeni haklar veren düzenlemeler bağlamında, haberlerin kullanıcı davranışları ve Google’ın reklam gelirleri üzerindeki gerçek etkisini araştırdı.

Rapora göre, deney süresince günlük ortalama kullanıcı sayısında yüzde 0.8 oranında bir azalma gözlemlendi. Ancak bu düşüşe rağmen, Google Arama Ağı’ndaki reklam gelirlerinde 'anlamlı' bir değişiklik yaşanmadığı belirtildi.

Kasım 2024 - Ocak 2025 tarihleri arasında yapılan deneyle, Avrupa Birliği’ndeki (AB) telif hakkı yasaları kapsamında dijital platformların haber yayıncılarına yapacağı ödemelere yönelik müzakerelerde elini güçlendirmek istediği bilinen Google, “Haber içeriklerinin varlığı, ne ülke bazında ne de genel olarak Google ekosisteminin reklam gelirlerine istatistiksel olarak anlamlı bir katkı sağlamamaktadır" dedi.

Test AB'deki 8 ülkede yapıldı

Deney, Avrupa Birliği'nin (AB) sekiz ülkesi İtalya, İspanya, Polonya, Hollanda, Belçika, Yunanistan, Danimarka ve Hırvatistan’da yüzde 1'lik kullanıcı grubu üzerinde yapıldı. Google Arama, Keşfet ve Google Haberler akışından haber içeriklerini kullanıcıların yüzde 1’i için tamamen kaldıran Google, deneyin sonucunda haber içeriklerinin ekonomik etkisinin ‘istatistiksel olarak sıfırdan bir farkı olmadığı’ iddiasında bulundu.

13 bin 409 haber sitesine ait içerik kaldırıldı

Araştırma testinde, 13 bin 409 haber sitesine ait içerik, sekiz ülkedeki kullanıcıların Arama, Keşfet ve Google Haberler sonuçlarında kaldırıldı.

Araştırma, haber içeriğinin kaldırılmasının kullanıcı katılımını azalttığını, özellikle Keşfet’te yüzde 5,47'lik bir düşüş olduğunu gösterdi. Ancak, Web Araması'nda yüzde 0,77'lik daha küçük bir düşüş yaşandı ve Google Haberler'de anlamlı bir değişiklik olmadı. Önemli bir şekilde, genel reklam geliri etkilenmedi; Arama reklam geliri sabit kaldı ve Keşfet’teki yüzde 2,03'lük düşüş, Google'ın toplam gelirinde kayda değer bir etki yaratmadı. Ülke bazında, Belçika ve Danimarka gibi bazı ülkelerde Keşfet reklam gelirinde düşüşler görüldü, ancak genel olarak etkiler sınırlıydı.

Google'ın yayımladığı rapora göre, deney boyunca kullanıcı davranışları analiz edildi.

Web aramada günlük aktif kullanıcı (Daily Active Users-DAU) sayısında ortalama yüzde 0.77 oranında bir düşüş gözlemlendi. İtalya'da bu oran yüzde 0.70, İspanya'da yüzde 1.11 olarak ölçüldü. Hollanda gibi bazı ülkelerde ise düşüş anlamlı bulunmadı.

Keşfet özelliğinde ise kullanıcı sayısı ortalama yüzde 5,47 oranında düştü. Belçika'da yüzde 9,91, Danimarka'da yüzde 6,78, İspanya'da yüzde 6,57 oranlarında kullanıcı kaybı yaşandı.

Google Haberler'de ise bazı ülkelerde kullanıcı artışı yaşadı. Örneğin, İspanya’da yüzde 11,73, Danimarka’da yüzde 27,43 artış görüldü. Bu, haber içeriği arayan kullanıcıların doğrudan Google News'e yöneldiğini gösteriyor.

Reklam gelirleri: Değişiklik yok denecek kadar az

En dikkat çeken verilerden biri, deneyin reklam gelirleri üzerindeki etkisi oldu.

Google Arama reklam gelirlerinde sekiz ülkenin hiçbirinde anlamlı bir düşüş görülmedi.

Keşfet reklam gelirlerinde bazı düşüşler kaydedildi (Belçika’da yüzde 9.07, Danimarka’da yüzde 9.95), ancak bu hizmetin Google’ın toplam gelirleri içindeki payı oldukça düşük.

Google’ın genel ekosistemine ait tüm reklam gelirlerinde (arama, Keşfet, alışveriş, haritalar, görüntülü reklamlar, YouTube, Gmail gibi) istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş yaşanmadı.

Örneğin, tüm kullanıcılar için genel gelir değişimi:

• Google Arama: Yüzde +0.02
• Keşfet: Yüzde -2.03
• Tüm ekosistem genelinde: Yüzde -0.03

Kullanıcı etkisi (DAU): Web Araması DAU'su yüzde 0,77 azalırken, Discover'da yüzde 5,47'lik daha büyük bir düşüş yaşandı. Google Haberler DAU'su ise istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik göstermedi (yüzde +1,54). Bu düşüşler, kullanıcıların haber içeriği kaldırıldığında diğer sorgu türlerine (örneğin ticari sorgulara) kaydığını ve Google'ı terk etmediğini gösteriyor.

Gelir etkisi: Arama reklam geliri, giriş yapan kullanıcılar için yüzde +0,23 ve tüm kullanıcılar için yüzde +0,02 ile istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş göstermedi. Genel reklam geliri (Arama, Discover, Display Reklamlar ve diğerleri dahil) de istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik göstermedi (yüzde +0,16 giriş yapan kullanıcılar, yüzde -0,03 tüm kullanıcılar). Tek dikkat çekici gelir etkisi, Discover reklam gelirinde yüzde 2,03'lük bir düşüş oldu, ancak bu Google'ın toplam geliri bağlamında önemsizdi.

Ülke bazlı sonuçlar: Etkiler ülkeye göre değişse de genel bulgularla uyumluydu. Web Araması DAU'su tüm ülkelerde azaldı (yüzde -0,04 ile yüzde -1,29 arasında), Discover DAU'su önemli düşüşler gösterdi (yüzde -3,95 ile yüzde -9,91 arasında), ve Google Haberler DAU'su çoğunlukla sabit kaldı veya hafif pozitifti. Hiçbir ülke genel reklam gelirinde istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik göstermedi.

Google News kullanıcı sayısında dalgalanma ama genel olarak istikrar

2025 yılı Ocak ayının son 28 günü boyunca Google News platformundaki günlük aktif kullanıcı değişimini gösteren grafik, haber içeriklerinin kaldırıldığı deney grubu ile içeriğin sunulmaya devam ettiği kontrol grubu arasında karşılaştırma yapıldı.

Raporda bu grafikle ilgili yapılan analizde, Google News kullanıcı sayısında belirgin bir artış veya azalma olmadığı vurgulanıyor. Yani grafik, deney süresince Google News’un kullanıcı davranışında istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik olmadığını gösterdi.

Google’ın yorumu: Haber içerikleri ekonomik açıdan önemsiz

Google rapordan "Haber içeriklerinin varlığı, ne ülke bazında ne de genel olarak Google ekosisteminin reklam gelirlerinde istatistiksel olarak sıfırdan ayırt edilebilir bir katkı sağlamaktadır” sonucunu çıkardı.

Deney süresince günlük ortalama kullanıcı sayısında yüzde 0.8 oranında bir azalma gözlemlendi. Ancak bu düşüşe rağmen, Google Arama Ağı’ndaki reklam gelirlerinde herhangi bir değişiklik yaşanmadı. Kullanıcılar haber içeriklerine daha az erişim sağlasa da, platformu ticari aramalar için kullanmaya devam etti. Ayrıca Keşfet, Görüntülü Reklamlar ve diğer Google hizmetleri dahil olmak üzere genel reklam gelirlerinde de ne ülke bazında ne de genel ölçekte istatistiksel olarak anlamlı bir değişim tespit edilmedi.

Şirket, bu verileri Avrupa’daki yayıncılarla yapılacak telif pazarlıklarında kullanmayı planlıyor. Google’a göre, yayıncıların talep ettiği ödemeler, haber içeriklerinin platform üzerindeki etkisiyle orantısız.

Düzenleyici baskılar sürüyor

Ancak Google’ın bu yaklaşımı, Avrupa’daki düzenleyici kurumlarla olan ilişkisini daha da gerilimli hale getirebilir. Şirket, daha önce Fransa’da haber içerikleri konusunda yarım milyar dolardan fazla antitröst cezası almıştı. Almanya'da da rekabet otoritesi Google'ı sıkı denetime tabi tuttu ve bazı uygulamaları değiştirmeye zorladı.

Google, başlangıçta Fransa’yı da deney kapsamına almayı planlamıştı. Ancak, bu ülkenin rekabet kurumu tarafından yapılan uyarılar üzerine Fransa deney dışı bırakıldı. Almanya'da ise hiç test yapılmadı. Bu, Google'ın yasal riskleri dikkate alarak daha temkinli davrandığını gösteriyor.

Pazarlıkların tonu değişir mi?

Google’ın deneyinin temelinde, AB’nin 2019 yılında yürürlüğe koyduğu Telif Hakkı Direktifi'nin 15. maddesi yer alıyor. ‘Komşu Haklar’ olarak bilinen bu madde, platformların haber içeriklerinin geniş önizlemelerini kullandıklarında yayıncılara ödeme yapmasını şart koşuyor. Bu kapsamda, Google gibi dijital devlerin haber yayıncılarıyla telif anlaşmaları yapması zorunlu hale geldi.

Google, bu düzenlemeye uyum sağlamak adına ‘Extended News Previews’ (ENP) programını hayata geçirdi ve şu ana kadar 24 AB ülkesinde 4 bin 400'den fazla yayıncıyla anlaşma sağladı. Ancak şirket, bu süreçte yayıncıların içeriklerinin ekonomik katkısını abarttığını düşünüyor ve telif görüşmelerine daha güçlü bir veri setiyle oturmak için bu deneyi gerçekleştirdi.