Gözler eylül enflasyonunda: Ekonomistler ne bekliyor?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı enflasyon verilerini perşembe günü açıklayacak.

Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) eylül ayında nispeten yavaşlayarak aylık yüzde 2,2 artması, yıllık bazda 2021'den beri ilk kez politika faizinin altına yüzde 48,3 seviyesine düşmesi bekleniyor.

Reuters'ın 19 ekonomistin katılımıyla gerçekleştirdiği ankete göre, enflasyonun 2024'ün sonunda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) yüzde 38 tahmininin üstünde yüzde 43 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Yıl sonu tahminleri bir önceki ankete göre sınırlı yükselse de anlamlı bir değişim göstermedi.

Ankette aylık tahminler yüzde 2 ile yüzde 2,8 arasında yer alırken yıl sonu tahmin aralığı ise yüzde 41 ve yüzde 45 aralığında seyrediyor.

Yılbaşında yapılan fiyat ayarlamaları ve asgari ücret zammının etkisiyle ocak ve şubat ayında TÜFE aylık yüksek artış göstermişti. Mart ve nisan ayında TÜFE görece yavaşlasa da beklentilerin üzerinde seyretti. Mayıs ayında ise TÜFE aylık yüzde 3,37 artarak yıllık bazda yüzde 75,45 zirvesine ulaştı. Haziran ayında aylık fiyat artışları da yüzde 2'nin altına düştü ve TÜFE yıllık olarak yüzde 71,60 seviyesinde gerçekleşti.

Temmuz ayında yıl ortasında sigara ve akaryakıt zamları başta olmak üzere vergi ve yönetilen fiyatlardaki artış sebebiyle enflasyon aylık hızlanarak yüzde 3,23 arttı. Fakat yıllık enflasyon baz etkisiyle yüzde 61,78'e geriledi.

Enflasyon ağustosta eğitim kalemi öncülüğünde aylık yüzde 2,47 artarken, yıllık enflasyon yüzde 51.97'ye geriledi.

Merkez Bankası faize dokunmadı

TCMB eylülde politika faizini yüzde 50'de sabit tutarken önümüzdeki döneme ilişkin yönlendirmelerinde daha önceki PPK metinlerinde yer verdiği "sıkılaştırma" ifadesine eylülde yer vermedi.

Ekonomistlere göre metinde enflasyondaki yukarı yönlü risklere yapılan vurgunun korunmasına rağmen "sıkılaştırma" ifadesine yer verilmemesi bugün gündemde olmayan faiz indiriminin son çeyrek verilerine göre gündeme gelebileceğinin en önemli işareti.

Bank of America bir araştırma notunda hizmetler enflasyonunun yavaşlamadığını ve aylık enflasyonun daha TCMB'nin yönlendirdiği yerde olmamasına rağmen aralık ayında bir faiz indirimi yapılmasını beklediklerini belirtti ve ekledi:

"Reel sektör ekonomi politikalarının acısını hissetse de veriler sert bir inişten ziyade yumuşak bir inişe işaret ediyor. Enflasyonun hala yüksek olan seviyesi göz önüne alındığında... büyük faiz indirimleri konusunda aceleye gerek olduğunu düşünmüyoruz."

TÜFE'de 2025 sonuna ilişkin tahmin veren 11 kurumun medyanına göre enflasyon önümüzdeki sene sonunda yüzde 25 seviyesinde gerçekleşecek. TCMB enflasyonun aynı dönemde yüzde 14'e düşmesini bekliyor.

Geçen yıl gerçekleşen genel seçimlerin ardından Haziran ayından beri cumhurbaşkanı destekli sıkılaştırmanın sonucu olarak TCMB politika faizini sonuncusu Mart ayında olmak üzere 4 bin 150 baz puan yükseltti.

TCMB, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceğini belirtiyor.

OVP'de ne bekleniyor?

Hükümetin gelecek üç yıla dair ekonomik tahminlerini içeren Orta Vadeli Program'da 2024 yılı için enflasyonun yüzde 41,5'e gerileyeceği ve 2025 sonunda yüzde 17,5 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüldü.