Çin'in yapay zekası piyasaları sarstı

Hedge fon yöneticisi Liang Wenfeng tarafından kurulan DeepSeek, yalnızca iki yıl gibi kısa bir sürede büyük teknoloji devlerine rakip olabilecek bir noktaya geldi. Şirket, 22 Ocak 2025'te R1 modelini yayınladı ve bu modeliyle insan denetimi olmadan otomatik olarak öğrenebilen, kendini geliştirebilen bir büyük dil modeli sundu. R1 modeli, sadece 60 günlük geliştirme süreci ve yaklaşık 5,6 milyon dolarlık bütçeyle optimize edildi. Bu başarının ardında yatan temel unsurlardan biri, FP8 (kayan nokta 8 bit) eğitimi oldu. Bu yöntem, modeli çok daha az GPU ile eğitme imkânı tanıyarak maliyetleri düşürdü ve enerji verimliliğini artırdı.

DeepSeek'in başarısı, yalnızca teknolojik yeniliklerden değil, aynı zamanda Çin'in dış politikadaki zorluklara karşı gösterdiği stratejik adaptasyondan kaynaklanıyor. ABD'nin Çin'in gelişmiş yapay zeka çiplerine erişimini sınırlama çabaları, Çinli şirketleri inovasyon ve verimlilik üzerine yoğunlaşmaya teşvik etti. DeepSeek'in geliştirdiği bu ekonomik model, Amerikan teknoloji devlerinin yüksek maliyetli altyapılarına karşı bir alternatif olarak değerlendiriliyor.

Piyasaların Tepkisi ve Değerlendirmeler

DeepSeek'in R1 modeli, teknoloji devlerinin piyasa hakimiyetini sorgulayan bir dönüm noktası oldu. Nvidia, AMD ve Super Micro gibi devlerin hisselerinde piyasa öncesi işlemlerde 14'e varan düşüşler yaşanırken, yatırımcılar büyük çaplı yapay zeka yatırımlarının verimliliğini yeniden değerlendirmeye başladı. IG piyasa stratejisti Junrong Yeap, “DeepSeek’in uzun vadede sürdürülebilir bir alternatif olup olmayacağı belirsiz, ancak bu başarı, fiyatlandırma gücünün tehdit altında olabileceğini düşündürüyor” yorumunda bulundu.

Girişim sermayesi yatırımcısı Marc Andreessen, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, "DeepSeek R1, yapay zekanın Sputnik anıdır" ifadeleriyle bu gelişmeyi tarihteki büyük dönüm noktalarından biri olarak nitelendirdi. Barclays'ın EM makro ve döviz birimi başkanı Mitul Kotecha ise, "Teknoloji şirketlerine yönelik bu tarifeler ve yatırım kısıtlamaları uygulanırken, Çin'in inovasyonda ne kadar hızlı ilerlediği ortaya çıkıyor," dedi.

Saxo Markets baş yatırım stratejisti Charu Chanana da, "R1 modeli, mevcut liderlerin konumunun artık garantili olmadığını gösteriyor. Çin'in bu atağı, gelecekte çok daha yoğun bir rekabetin yaşanacağının sinyallerini veriyor," ifadelerini kullandı. DeepSeek'in bu başarısı, küresel yapay zeka yarışında yeni bir dönemin kapısını aralarken, bu haftaki büyük teknoloji şirketlerinin kazanç raporları sürecin seyrini belirlemek açısından kritik bir test olacak.