Honda ile Nissan'ın birleşmesi otomotiv pazarında taşları yerinden oynatabilir

Çinli otomobil üreticilerinin başta Almanya olmak üzere Avrupa'daki dev otomotiv endüstrilerini sallayan yayılımı, Japon otomotiv üreticilerinin de yeni bir plan kurmayı düşünmesine yol açmış görünüyor. Çinli üreticilerin özellikle elektrikli araçlarda yarattığı rekabet üstünlüğü, Japon kökenli üç büyük otomobil üreticisinden ikisi (Birinci sırada Toyota yer alıyor) olan Nissan ve Honda için birleşme senaryolarını masaya getirdi. 2024'ün ilk çeyreğinde bu iki dev şirket, zaten elektrikli otomobiller konusunda stratejik ortaklık görüşmelerine çoktan başlamıştı. Yine bu yılın Ağustos ayında elektrikli araç pilleri ve diğer teknolojiler konusunda yeni bir işbirliği haberi gelmişti. Fakat masada konuşulanlar ve 2024'ün genelindeki yeni pazar ve satış verileri, görüşmelerin daha devrimsel bir aşamaya yönelmesine neden oldu. Komple bir birleşme olasılığı, aslında sadece Japonya'yı değil hem küresel otomotiv pazarında dengeleri bozucu bir sonuç doğuruyor hem de Fransa ve Almanya'ya kadar uzanan yan etkileri de ortaya çıkıyor.

Senaryo: Renault-Nissan nikahı bozulur, Honda-Nissan nikahı gerçekleşirse...

O halde birleşme senaryosu gerçekleşirse küresel otomotiv pazarında yaşabileceklere daha derinden bakmakta fayda var.

Mevcut durumda satış bazında dünyanın en büyük otomotiv grubu Toyota. 2023 tüm yıl satışlarına göre yüzde 15 pazar payı bulunan Toyota'yı yüzde 11 pazar payıyla Alman VolksWagen grubu izliyor. Üçüncü sırada Hyundai-Kia grubu, dördüncü sırada Nissan'ın dahil olduğu Renault-Nissan Grubu var. Onu Stellantis'in de dahil olduğu PSA Grubu takip ederken, altıncı sırada Amerikan General Motors yer alıyor. Honda ise bu grubun ardından mevcut durumda yüzde 5 pazar payıyla yedinci sırada.

Nissan, Renault-Nissan global konsolide satışlarının yüzde 47'sini tek başına oluşturuyor. Yani Renault-Nissan konsolidasyonunun aslında global bazdaki en önemli oyuncusu Nissan.

Yani şu anda konuşulan senaryolardan biri olan Nissan'ın Renault-Nissan konsolidasyonundan ayrılması demek bu grubun yarı pazar payını kaybetmesi anlamına geliyor. Bu açıdan Fransız otomobil devi için ilk bakışta aslında tehlike çanları çalıyor gibi görünüyor.

Renault için de fırsat mı? Renault ve Nissan hisseleri uçtu, Honda hisseleri düştü

Fakat Avrupa otomotiv endüstrisindeki son gelişmeleri düşününce belki de her şey ilk göründüğü gibi değildir. Çünkü analistlere göre özellikle Nissan'ın oldukça derinden etkilendiği Çin rekabetinde Renault zaten, finansal performansı giderek kötü giden Nissan'a yeni sermaye enjeksiyonları yapmak konusunda isteksiz. Nissan, 2024 Ekim ayında otomobil üretiminin ardarda beşinci çeyrekte de düştüğünü, küresel araç satışlarının ise ardarda yedinci çeyrekte düşüş gösterdiğini açıklamıştı. Hatta Financial Times'a röportaj veren üst düzey iki Nissan yetkilisinin "Hayatta kalmak için 12 ila 14 ayımız var" sözleriyle durumun ciddiyetini vurguladığı biliniyor. Bu nedenle olası bir Honda-Nissan birleşmesine ilişkin bir teklife Renault'dan ilk mesajların oldukça sıcak olması da çok şaşırtıcı değil. Hatta sektör analistleri Renault'nun Japonya pazarında alabileceği yeni konum, Nissan'ın kötü finansal performansının konsolidasyondan çıkması gibi çıkış yollarının Renault'ya küçülerek daha sağlıklı yeni bir büyüme fırsatı yaratabileceğini düşünüyor. Zaten haberlerin ortaya çıkmasıyla birlikte ortaya çıkabilecek potansiyel etkiler de hisse fiyatlarına manidar şekilde yansıdı. Renault hisseleri yüzde 5 yükselirken, Nissan hisselerinde yüzde 23.7 değer artışı, Honda hisselerinde ise yüzde 3 değer kaybı yaşandı.

Yeni şirket global otomotiv pazarının üçüncü büyük oyuncusu olabilir

Diğer yandan eğer Japon üreticiler olan Honda ve Nissan birleşirse bu durumda yeni oluşacak olan Honda-Nissan (ki Mitsubishi de bu birleşmeye dahil olabilir) konsolidasyonu, pazarda yüzde 9.61 pazar payına sahip üçüncü büyük oyuncuyu ortaya çıkarabilir. Böylece global sıralama Toyota, VW ve Honda-Nissan, Hyundai-Kia, Stellantis PSA, General Motors, Ford şeklinde gerçekleşebilir. Nissan'ın (Mitsubishi ile birlikte) ayrıldığı bir Renault ise yüzde 3.36 pazar payıyla Çinli BYD'nin gerisinde 10'uncu sıraya kadar gerileyebilir.

Fakat Honda-Nissan birleşmesi bir çırpıda gerçekleşebilecek bir senaryo olarak da görülmüyor. Özellikle Japonya'nın bu birleşmeyi derinlemesine analiz etmesi kesin gibi. Çünkü böyle bir birleşmenin oldukça ciddi bir işçi kıyımına neden olma olasılığı da yüksek.

Japonya kim en büyük tartışmasına son noktayı koyabilir mi?

Diğer yandan Çinlilerin elektrikli araç markalarıyla hızla yükseldiği global otomotiv pazarında bu birleşme sembolik olarak da ilginç bir durum ortaya çıkarabilecek. Zaten global bazda halihazırda n büyük otomobil satıcısı şirket Japon Toyota. İkinci sırada Alman Volkswagen, üçüncü sırada Koreli Hyundai-Kia, dördüncü sırada mevcut ortaklık yapısıyla Fransız-Japon Renault-Nissan, beşinci sırada İtalyan-Fransız Stellantis PSA var. En büyüğü BYD olmak üzere küçük küçük çok sayıda Çinli otomotiv markasının ise toplamda yüzde 18'e yakın bir pazar payları dikkat çekiyor. Dünya otomotiv pazarında yüzde 25.83 net payla en yüksek pazar payına sahip ülke olan Japonya ise melez bir Renault-Nissan'dansa Japon üreticileri yüzde 30.37 ile tartışmasız pazar hakimi hale getirebilecek bir birlikteliğe sıcak da bakabilir.

DÜNYANIN EN BÜYÜK OTOMOBİL ÜRETİCİLERİ SIRALAMASI VE HONDA-NİSSAN BİRLEŞMESİNİN YARATACAĞI ETKİ

Peki böyle bir birleşme Türkiye pazarında nasıl bir etki yaratabilir?

Türkiye'de sınırlı bir pazar payı değişimi

En sonda söylenecek olan sonuç cümlesini en başta söylemek gerekirse, global bazda yaratacağı kadar oyunu değiştirecek düzeyde bir etki yaratabilir gibi görünmüyor. Bunun en önemli nedeni global pazarın aksine Türkiye'de daha büyük oyuncunun Renault Grubu olması. Renault-Nissan Türkiye'de toplam altı markayla 2024 Kasım verilerine göre 221 bin 946 konsolide araç satışına ulaşmış durumda. Bu satış adedinin sadece 23 bine yakını Nissan ve Mitsubishi markalarından geliyor. Dolayısıyla olası bir Renault-Nissan ayrılığı, Renault'nun konsolide pazar payında yaklaşık yüzde 2'lik bir düşüşle ikinci sıradaki yerini korumasıyla sonuçlanabilir. Elbette Stellantis (PSA) Grubu'yla arasındai fark biraz açılmış olabilecek. Renault'dan ayrılma ve Honda ile birleşme senaryosu gerçekleşirse Honda-Nissan ortaklığı ise sekizinci sıraya yerleşebilir. Son satış verileri bazında konsolide pazar payları ise yüzde 4.18'e ulaşabilir.

Bir de elbette bu birleşmenin piyasa değeri açısından rakamsal boyutu var. Honda halen 42.5 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip. Nissan'ın piyasa değeri ise 10 milyar dolar seviyelerinde. Bu birleşmeyle daha büyük bir piyasa değerinin ortaya çıkması kesin gibi. Fakat halen sektörün zirvesinde 1 trilyon 412 milyar dolarlık piyasa değeriyle Tesla yer alıyor. Onu 228 milyar dolarla Toyota, 109 milyar dolarla BYD, 77 milyar dolarla Ferrari, 60 milyar dolarla Mercedes-Benz izliyor.