SPK kripto varlık hizmet sağlayıcılarla ilgili harekete geçti

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) "Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılara İlişkin Duyuru" yayınlayarak dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemelere ilişkin harekete geçti. Duyurusunda yasal uygulamanın nasıl olacağına ilişkin bilgiler de veren SPK, spk.gov.tr adresinde yer alacak kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin liste sayfalarına da işaret ederek halen faaliyette bulunan veya yeni faaliyete geçecek kripto varlık hizmet sağlayıcılardan başvuruda bulunanların bu sayfada listeleneceğine dikkat çekti. Ayrıca SPK, tasfiye başvurusunda bulunan hizmet sağlayıcıların da yine bu sayfalarda yer alacağını belirtti.

SPK ayrıca "Kripto varlık Hizmet Sağlayıcı Bilgi Formu ve Belgeler" ile SPK'ya başvuracak kurumlardan istenecek belgelerin de listelendiği iki ayrı formu da internet sitesinde yayımladı.

SPK'nın istediği belgeler

Buna göre bir kripto varlık hizmet sağlayıcının Türkiye'de faaliyette bulunması veya faaliyetine devam edebilmesi için şu belgeleri temin etmesi gerekecek:

1) Kanunun Geçici 11 inci Maddesi uyarınca kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunmaya devam edileceğine dair beyana ilişkin yetkili organ kararı,

2) Ortaklar ile yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcılarına ilişkin;

a. Son 6 ay içerisinde alınmış adli sicil belgesi,

b. Nüfus cüzdanı örneği (TC vatandaşları)/pasaport örneği (Yabancı kişiler),

c. Diploma örneği ve özgeçmiş,

3) Şirketin;

a. Kullandığı bilgi sistemleri altyapısına,

b. Müşteri varlıklarının korunmasına ilişkin süreç ve araçlarına,

c. Yapılan işlemlerin blokzinciri sistemine işlenmesine ilişkin süreçlere,

d. Diğer iç ve dış sistemlerle yapılmış entegrasyonlarına (AML/CFT sistemleri, kamu otoritelerine raporlama vb.),

e. Operasyon ve raporlama süreçlerine ve

f. Risk yönetim süreçlerinin işleyişine

yönelik açıklamalar ile ilgili belgeler,

4) Şirketin saklama altyapısına ilişkin olarak aşağıda yer alan hususları içeren;

a. Kripto varlıkların ve müşterilerin nakit varlıklarına ilişkin saklama sisteminin işleyişine,

b. Kripto varlıkların saklaması için Şirket dışından hizmet alınıp alınmadığına,

c. Kripto varlıkların saklamasının hangi cüzdan teknolojileri kullanılarak yapıldığına

yönelik açıklamalar ile ilgili belgeler,

5) Organizasyon şeması.

SPK işi sıkı tutuyor: Mali duruma ilişkin tüm bilgiler isteniyor

Bunun yanında SPK, kripto varlık hizmet sağlayıcı olarak faaliyette bulunacak firmalardan, tcaret ünvanı, işletme veya (varsa) marka adı, şube adresleri, kuruluş tarihi, Mersis numarası, ticaret sicil numarası, vergi dairesi ve vergi numarası, telefon numarası, internet adresi, kayıtlı elektronik posta adresi gibi bazı kurum kimlik bilgilerinin yanında şirketin ödenmiş sermayesi, geçmiş yıllara ilişkin (varsa 2019'dan itibaren) net kar/zarar bilgileri, faiz gelirleri hariç gelirleri , özsermayesi, aktif büyüklüğü, iştirak bilgileri, çalıştığı bankalarda yer alan vadei vadesi mevduat tutarları, bu bankalardan kullandığı kredi tutarları ile bu kredilere ilişkin verdiği teminatlar, bankalar dışında diğer gerçek ve tüzel kişilere olan borçlarının tüm detayları, şirketin sermayesinin yüzde 10'undan fazlasına sahip gerçek ve tüzel kişilerin son 5 yıl içinde yurtiçi veya dışındaki bankalardan kullandığı kredilerin takibe uğrayıp uğramadığına ilişkin kredi sicil bilgileri, şirketin veya ortaklarının halen taraf olduğu önemli hukuki ihtilaflar varsa bunlar hakkında ayrıntılı açıklamalar, şirketin ortaklık yapısı, ortak bir tüzel kişiyse tüzel kişi ortağın da ortaklık yapısı, yönetim kurulu üyeleri, genel müdürü ve genel müdür yardımcılarının isimleri, müşteri sayısı ve bakiyeli müşteri sayısı, personel türü, sayısı, yöneticileri, idari personel bilgileri, bilişim personeli bilgileri, varsa dışarıdan hizmet alımına ilişkin alınan hizmetin konusu, hizmet sağlayıcı kurum varsa bunların ortaklık, iştirak ve diğer ilişkilerine yönelik açıklamalar, takasta tutlan kripto ve diğer varlıklara ilişkin varlık tür sayısı (Bitcoin, Ethereum vs.), saklanan kripto varlıkların tür bazında TL cinsinden cari değeri, müşteriler adına tutulan varlıklar ile platformun kendisine ait varlıkların ayrı ayrı gösterimleri, başvuru tarihi itibariyle sıcak ve soğuk cüzdanlarda bulunan kripto varlıkların ayrı ayrı TL cinsinden cari değerleri ile müşteriler adına tutulan nakit varlıkların TL cinsinden cari değerleri de isteniyor.

İstenen belgeler arasında ise şirket ana sözleşmesi ve son hesap dönemine ilişkin faaliyet raporu, ticaret sicil kayıtları ve ticaret sicil gazetelerinde şirkete ilişkin yapılan duyurular, şirketin mali durumun gösteren yeminli mali müşavir veya serbest mali müşavir tarafından onaylanmış en son mali tablolar da yer alıyor.
Ayrıca SPK, saklaması yapılan her bir kripto varlığın cari değerinin, müşteriler ile platformun kendi cüzdanı ayrımı gözetilerek, kripto varlık bazında talep edildiğine de dikkat çekiyor.

İşte SPK tarafından yapılan duyuru:

Bilindiği üzere, 7518 sayılı “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 02.07.2024 tarihli ve 32590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu düzenleme ile ülkemizde faaliyet gösteren veya gösterecek olan kripto varlık hizmet sağlayıcıları 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (Kanun) kapsamında Kurulumuz düzenleme ve denetimi yetkisi altına alınmıştır.

Söz konusu düzenleme kapsamında kripto varlıkların alım satımı, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama hizmeti ile kripto varlıkların veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanması ve yönetimi faaliyetlerinin bir veya birkaçının düzenli uğraşı, ticari veya mesleki faaliyet olarak icra edildiği her türlü ortam bu Kanun kapsamına girmekte olup, Kanun’da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddeleri uyarınca işlem tesis edilecektir.

Düzenleme ile 6362 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasında; “Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula başvuruda bulunarak, Kanunun 35/B ve 35/C maddeleri hükümleri uyarınca çıkarılacak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarına veya müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan üç ay içerisinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorundadır. Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğü sonrasında faaliyete başlamak isteyenler faaliyetlerine başlamadan önce Kurula başvuruda bulunarak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarını beyan ederler. Bu fıkra kapsamında Kurula yapılan başvurular Kurul internet sitesinde ilan edilir. Tasfiye olacak kuruluşlar bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildirirler.” hükmü yer almaktadır.

Bu çerçevede; 02.07.2024 tarihi itibarıyla kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetini yürüten ve yürütmeye devam etme iradesi olanların 02.08.2024 tarihine kadar, Ek/1 ve Ek/2’de yer alan bilgi, belge ve açıklamalarla birlikte Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasına uygun beyanlarını Kurulumuza yazılı olarak sunmaları zorunludur.

02.07.2024 tarihi itibarıyla kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütmekte olup bu faaliyete devam etme iradeleri olmadığından tasfiye kararı alacak olanların, 02.08.2024 tarihine kadar, tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine ilişkin beyanlarıyla birlikte Ek/2’de yer alan form ile tasfiye sürecini nasıl yürüteceklerine ilişkin açıklamalarını Kurulumuza yazılı olarak iletmeleri gerekmektedir. Bu kapsamda, Kanun uyarınca 02.10.2024 tarihine kadar tasfiye kararı alması gerekecek kuruluşlar, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildirirler. Bildirimlerin müşterilere sağlıklı şekilde iletilmesine dair sorumluluk tasfiye olacak kurumlara aittir.

Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih sonrasında ve fakat Kurulumuzca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girmeden önce faaliyete başlamak isteyen kuruluşların da faaliyetlerine başlamadan önce, Ek/1’de ve Ek/2’de yer alan bilgi, belge ve açıklamalarla birlikte Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasına uygun beyanlarını Kurulumuza yazılı olarak sunmaları zorunludur.

Kurula yapılan başvurular, Kurulumuz internet sitesinde yer alan “Kurumlar/Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları” sekmesi altında “Faaliyette Bulunanlar Listesi” ve “Tasfiye Beyanında Bulunanlar Listesi” olmak üzere iki ayrı liste halinde ilan edilecek olup, güncel listelere https://spk.gov.tr/kurumlar/kripto-varlik-hizmet-saglayicilar adresinden erişilmesi mümkün olacaktır. Eksik veya yetersiz yapılan başvurular “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne dahil edilmeyecektir.

Kanun uyarınca Kurulumuzca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girdikten sonra, bu listede yer almayan herhangi bir kuruluş tarafından Kurul’dan izin alınmaksızın faaliyet yürütülemeyecektir. Yine bu listede yer alan kuruluşlar da faaliyetlerine devam etmekle birlikte, ikincil düzenlemelerde belirtilecek şartlar dahilinde ayrıca faaliyet izni başvurusu yapacaktır.

Yukarıda ifade edilen usulde ve belirtilen tarihe kadar Kurulumuza başvuru yapmamış olanlar hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uyarınca işlem tesis edilebilecektir.

Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içerisinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin transfer taleplerinin bu kuruluşlarca yerine getirilmemesi 109/A maddesi kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturacak olup, bu kişilerin üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılabileceğinin hatırlatılmasında fayda görülmektedir.

Kanun’un 99/A maddesinin birinci fıkrasında “Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılır. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı hâlinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir. Faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilir.” hükümleri yer almaktadır. Bu çerçevede, yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılar Kanun’un 99/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şekilde Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini en geç 02.10.2024 tarihine kadar sonlandırmak zorundadır. Bu tarihten sonra, belirtilen şekilde Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunmaya devam edenler hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddesi hükümleri uygulanacaktır.

Müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkân veren Türkiye’de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetleri de en geç 02.10.2024 tarihine kadar sonlandırılmalıdır. Bu tarihten sonra faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkân sağlayanlar hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddesi hükümleri uygulanacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.