Türkiye-Suriye ticaretinde yeni bir dönem başlar mı?
- Beşşar Esad yönetiminin çatışmalar öncesindeki döneminde, 2010 yılı Türkiye-Suriye ticari ilişkileri açısından zirve yıllarından biri olmuştu. TÜİK verilerine göre 2010 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2,3 milyar doları bulmuştu.
- 2011’de başlayan iç savaşın ardından Suriye’deki ekonomik yapı hızla çökmüş, Türkiye ile ticaret ilişkileri de büyük bir darbe aldı. 2012 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 565 milyon dolara kadar geriledi.
- TÜİK'in verilerine göre Türkiye, 2024 yılında Suriye en fazla değimencilik ürünleri ihraç etti. Malt, nişasta, buğday gluteni gibi kalemlerde toplam 88 milyon 169 bin dolarlık ürün ihraç edildi. Türkiye, 2024 yılının ilk 10 ayı baz alındığında Suriye'den en fazla hayvansal ve bitkisel yağ ithal etti.
Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde büyük bir durgunluğa neden olmuştu. Ancak Beşşar Esad yönetiminin sona ermesiyle birlikte Suriye’de yeni bir dönemin kapıları aralanıyor. Peki, sınırda yaşanan gelişmeler Türkiye ile Suriye arasındaki ticaretin yeniden canlanmasına neden olur mu? Türkiye ve Suriye arasındaki ticaret hacmi yıllara göre nasıl değişti?
Beşşar Esad yönetiminin çatışmalar öncesindeki döneminde, 2010 yılı Türkiye-Suriye ticari ilişkileri açısından zirve yıllarından biri olmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre 2010 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2,3 milyar doları bulmuş ve Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmi içinde yüzde 0,77 gibi dikkat çekici bir paya ulaşmıştı.
2010 yılındaki dostane ilişkiler ve Suriye’nin ekonomik olarak daha istikrarlı yapısı, bu ticaretin temel dinamiklerini oluşturmuştu.
2011 ve sonrası: Savaşın gölgesinde ticaret
2011’de başlayan iç savaşın ardından Suriye’deki ekonomik yapı hızla çökmüş, Türkiye ile ticaret ilişkileri de büyük bir darbe almıştı. Özellikle 2012 yılında ticaret hacmi 565 milyon dolara kadar geriledi. Bu, Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmine oranla yalnızca yüzde 0,14’lük bir pay anlamına geliyordu.
Beşşar Esad rejimi sona erdi
Suriye'de Beşşar Esad yönetiminin sona ermesiyle birlikte yeni bir dönemin kapıları aralanıyor. 2024 yılı içerisinde ilk 10 aylık verilere bakıldığında Türkiye ile Suriye arasındaki ticaret hacmi 1,4 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu rakam, Türkiye’nin toplam dış ticaret hacminin yüzde 0,26’sını oluşturuyor. İç savaşın başladığı 2011 yılına kıyasla bu oran yükselse de halen daha savaş öncesi ilişkilere yaklaşabilmiş değil.
En fazla değirmencilik ürünleri ihraç edildi
TÜİK'in verilerine göre Türkiye, 2024 yılında Suriye en fazla değimencilik ürünleri ihraç etti. Malt, nişasta, buğday gluteni gibi kalemlerde toplam 88 milyon 169 bin dolarlık ürün ihraç edildi. Bu alanda ikinci sırada hayvansal ve bitkisel yağlar yer alıyor. Türkiye, bu ürün grubundan 76,5 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Üçüncü sırada ise 75,6 milyon dolar ile plastik ve mamülleri yer alıyor.
En fazla yağ ithal edildi
Türkiye, 2024 yılının ilk 10 ayı baz alındığında Suriye'den en fazla hayvansal ve bitkisel yağ ithal etti. TÜİK'in verilerine göre Türkiye, söz konusu dönemde 94 milyon dolarlık yağ ithalatı gerçekleştirdi.
Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat ise 41,2 milyar dolar ile ikinci sırada yer alıyor.
Yeni dönem neler getirebilir?
Suriye’deki yeni yönetimle birlikte, ticaret yollarının yeniden açılması, sınır bölgelerindeki yatırımların artırılması ve karşılıklı iş birliği projeleriyle Türkiye-Suriye arasındaki ticari ilişkiler, yeniden filizlenebilir. Suriye’de yaşanan bu tarihi değişim, sadece siyasi değil, ticari anlamda da yeni fırsatları beraberinde getiriyor. Türkiye, bölgesel iş birliğini yeniden tesis ederek, Suriye ile ticaretini eski güçlü seviyelerine taşıyabilir.
