Alternatif maliyet (Fırsat maliyeti)

Alternatif maliyet ya da diğer bir deyişle fırsat maliyeti, herhangi bir mal ya da hizmeti satın almaya karar vererek ona alternatif olabilecek olan başka bir mal veya hizmeti kullanmaktan vazgeçmenin maliyetidir. Karar verme süreçlerinde doğru tercih yapabilmek için belirleyici bir unsurdur.

Örneğin hisse senedi yatırımı yaparken, bunun yerine tahvile yatırım yapmak veya altına, dövize, mevduata yatırım yapmak gibi seçenekler, hisse senedinin alternatif maliyetidir. 

Bunu çok basit ve güncel bir örnekle göstermek gerekirse, 2024 yılının başında Borsa İstanbul'da BİST-100 endeksine yani hisse senedine yatırım yapan bir kişinin Kasım 2024 sonu itibariyle TÜFE ile indirgenmiş (Yani enflasyon karşısındaki reel) getirisi yüzde 19.72 zarardı. Daha basit bir ifadeyle anlatmak gerekirse BİST-100 endeksine 100 TL yatırın bir kişinin yatırımı 11 ay sonra 80.72 TL'ye gerilemişti. Halbuki aynı kişi aynı gün 100 TL'sini külçe altına yatırmış olsaydı bugün 112.11 TL'si vardı. Euro'ya yatırsaydı parası 35 kuruş daha az gerileyecek, ABD dolarına yatırsaydı 98 kuruş, hazine bonosu veya devlet tahvillerine yatırsaydı 5 TL 5 kuruş, mevduata yatırsaydı 10.69 TL daha az reel değer kaybı yaşayacaktı. İşte tüm bu diğer yatırım araçlarının hisse senetlerine göre daha az kaybetmesi veya daha fazla kazandırması hisse senedi yatırımın alternatif getirisi veya başka bir ifadeyle fırsat maliyetidir.