2025 asgari ücret

Asgari ücrete gelecek zam gündemin baş sıralarına yerleşmeye başladı. 2025 asgari zammı ne kadar olacak sorusuna yönelik tartışmalar hem iş dünyasından hem hükümet yetkililerinden gelen açıklamalarla boyut kazanırken diğer yandan Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan'ın "Asgari ücretteki yüzde 25'lik bir artış 2025 enflasyon görünümüyle uyumlu olacaktır" açıklaması asgari ücrete yapılacak zam konusunda da tartışmaları iyiden iyiye alevlendirdi.

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın son enflasyon raporu sunumunda "Diğer ücretlerdeki artış asgari ücretin gerisinde kalacak. Öngörüler de düşük zamlar gösteriyor, enflasyon için olumlu. Katılıkta ileriye dönük endekslemeye geçmeliyiz. Konjonktürün uygun olduğu kanaatindeyim. Asgari ücretin darbe yemediği bir dönem olmalı. İleri yönelik devreye girerse iyi olur." diyerek asgari ücret zammında gerçekleşen enflasyona göre değil hedeflenen enflasyona göre bir oran belirlenmesine yönelik açıklamaları, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de benzer söylemleri 2025 yılında asgari ücrete yapılacak zam oranı üzerine soru işaretlerine neden oldu.

Asgari ücret 2025'te yüzde 25 mi artacak?

İş dünyası veya yabancı aracı kurumların temsilcilerinden de gelen rakamlarla asgari ücretle ilgili konunun doğrudan tarafı olmayan kişi veya kurumların değerlendirmeleri yüzde 30-25 arasında dile getirilir oldu. İşin en ilginç kısmı ise bu oranların henüz ne işveren ne de işçi sendikalarından telafuz edilen oranlar olmaması. Yani konuyla doğrudan alakalı keismlerden beklenti dile getirilmiş değil. 

Eğer asgari ücret yılda tek bir zamla belirlenir ve bu oran da yüzde 25 olursa bu durumda net asgari ücret 21 bin 252 TL, yüzde 30 asgari ücret zammıyla ise 2025 asgari ücreti 22 bin 103 TL'ye çıkabilecek.

Son 10 yılda asgari ücrete yapılan zam oranlarına göre en düşük artış 2017 yılında, en yüksek artış ise 2023 yılında oldu. Fakat bu tabloya hem çalışan kesimden hem de bazı sosyal güvenlik uzmanlarından yoğun eleştiriler var. Eleştirilerin odak noktasına göre ise net asgari ücret rakamlarını tek başına yıllar itibariyle kıyaslamak yanlış algı ve değerlendirmelere yol açıyor. Bahsi geçen dönemlerde yaşanan enflasyonun etkisiyle asgari ücretin satın alma gücünde yaşanan düşüşüşn değerlendirilmesi aslında asgari ücretli çalışanların reel olarak ücretlerinde değer kaybı yaşadığını net olarak ortaya koyabilir düşüncesini savunan ciddi bir kesim var.

Peki satın alma gücü bazında bakıldığında örneğin konut fiyatları karşılığı asgari ücret ya da daha basit bir tanımla asgari ücretin Türkiye ortalamasına bakıldığında kaç metkrekare konut satın alabildiğine bakarsak nasıl bir tablo ortaya çıkıyor?

Aylık asgari ücretin yıllar itibariyle konut satın alabilme gücü

Bu tabloya bakıldığında ise agari ücretin konut karşısındaki satın alma gücünün 2020 yılından bu yana net bir şekilde gerilediği dikkat çekiyor.  

Yine ekonomi bürokrasisi tarafında sıklıkla diler getirilen asgari ücret 2025 zam oranları üzerinden bir hesaplama yapılırsa bu durumda mevcut metrekare fiyatlarıyla bir asgari ücret, yüzde 25 zam aldığında 0.64 metrekare, yüzde 30 zam aldığında 0.65 metrekare konut satın alabilecek.

Asgari ücret zammı 2025 ne zaman belli olacak?

İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin bir araya gelip pazarlık masasına oturacağı asgari ücret tespit komisyonu yüksek olasılıkla 2024 yılı Aralık ayının ikinci haftası içerisinde gerçekleştirecek. Burada bir çalışma takvimi ve yöntem belirlenecek. Burada muhtemelen herhangi bir ücret konuşulmayacak. Ardından işveren temsilcileri asgari ücret tekliflerini hazırlayacak. İkinci toplantı Aralık ayının üçüncü haftasına denk gelecek. Burada işverenlerin ve TÜİK'in görüşleri alınacak. Üçüncü toplantıda rakamlar konuşulmaya başlanacak. Bu da Aralık ayının üçüncü haftasının son günlerine denk gelecek.

Aralık ayının son haftasında ise işçi kesiminin teklifi ile işveren kesiminin teklifinin masaya konulması sonucunda oy çokluğu ile 2025 asgari ücreti açıklanacak.