Trump, Ukrayna'ya askeri yardımı tamamen durdurdu
- ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaşadığı gerginliğin ardından Ukrayna’ya yönelik askeri yardımı durdurdu. Trump, "Bu, Zelenskiy’nin yapabileceği en kötü açıklamaydı ve Amerika bunu daha fazla tolere etmeyecek" ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaşadığı gerginliğin ardından Ukrayna’ya yönelik askeri yardımı durdurdu. Beyaz Saray yetkilisi tarafından yapılan açıklama, iki müttefik arasındaki derinleşen ayrılığı gözler önüne serdi.
Trump'ın göreve geldiğinden bu yana ABD'nin Ukrayna ve Rusya politikasında köklü değişiklikler yaptığı biliniyor. Moskova’ya karşı daha ılımlı bir tutum sergileyen Trump, geçtiğimiz Cuma günü Beyaz Saray’da Zelenskiy ile yaşadığı sert tartışmada Ukrayna liderini, ABD'nin sağladığı destek için yeterince minnettar olmamakla suçladı.
"Barışa odaklanıyoruz"
Beyaz Saray yetkilisi, pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, barışa odaklandığını açıkça belirtti. Ortaklarımızın da bu hedefe bağlı kalmasını bekliyoruz. Yardımlarımızın gerçekten bir çözüme katkıda bulunduğundan emin olmak için süreci askıya alıp gözden geçiriyoruz” dedi.
Beyaz Saray, askıya alınan yardımın kapsamı ve süresi hakkında herhangi bir açıklama yapmazken, Pentagon da konuya ilişkin ayrıntı vermedi. Ukrayna Devlet Başkanlığı ve Washington’daki Ukrayna Büyükelçiliği ise Reuters’ın yorum talebine yanıt vermedi.
Trump, pazartesi günü yaptığı başka bir açıklamada Zelenskiy’nin ABD desteğine daha fazla minnet göstermesi gerektiğini belirtti. Associated Press’in Zelenskiy’nin savaşa dair 'sonun çok uzak' olduğuna yönelik sözlerini aktarmasına tepki gösteren Trump, Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, "Bu, Zelenskiy’nin yapabileceği en kötü açıklamaydı ve Amerika bunu daha fazla tolere etmeyecek!" ifadelerini kullandı.
Mineral anlaşması hala masada
Rusya’nın üç yıl önce Ukrayna’ya saldırmasının ardından ABD Kongresi, Ukrayna’ya toplam 175 milyar dolarlık yardım onayladı. Trump yönetimi ise selefi Joe Biden tarafından onaylanan 3.85 milyar dolarlık askeri yardımın kullanımına pek sıcak bakmıyordu. Ancak pazartesi günü alınan karar, Biden döneminde onaylanan mühimmat, füze ve diğer askeri ekipman sevkiyatını tamamen durduruyor.
Öte yandan Trump, Ukrayna’nın maden kaynaklarının ABD yatırımlarına açılmasını içeren anlaşmanın hala mümkün olabileceğini belirtti. Avrupa liderleri savaşın sonlandırılması için ateşkes önerileri sunarken Trump, bu anlaşmayı ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı milyarlarca dolarlık yardımın geri dönüşü olarak gördüğünü ifade etti.
Trump, Beyaz Saray’daki açıklamasında "Anlaşma öldü mü?" sorusuna, "Hayır, sanmıyorum" yanıtını verdi. Ayrıca, salı gecesi Kongre’ye hitap ederken konuya dair bir güncelleme paylaşacağını söyledi.
Güvenlik garantileri ve Avrupa’nın tutumu
Fox News’e konuşan ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenskiy’nin mineral anlaşmasını kabul etmesi gerektiğini savundu. "Gerçek güvenlik garantisi istiyorsanız, Vladimir Putin’in Ukrayna’yı bir daha işgal etmemesini sağlamanın en iyi yolu, Amerikalılara Ukrayna’nın geleceğinde ekonomik çıkarlar sunmaktır" dedi.
Zelenskiy, ateşkesin yalnızca Batı’nın açık güvenlik garantileriyle sağlanabileceğini belirtiyor. Ukrayna topraklarının yüzde 20’sini elinde tutan Rusya’nın tekrar saldırmasını önlemek için bu tür garantilere ihtiyaç duyduklarını ifade eden Zelenskiy, Trump’ın ise bu talepleri reddettiğini vurguladı.
ABD’nin askeri yardımı durdurma kararının hangi alanları kapsadığı hâlâ belirsiz. Halihazırda Ukrayna’ya teslim edilen silah sistemlerine mühimmat gönderilip gönderilmeyeceği veya ABD’nin Ukrayna ile istihbarat paylaşımına devam edip etmeyeceği netleşmiş değil.
Senato Silahlı Hizmetler Komitesi dahil olmak üzere Kongre’nin kilit denetim komitelerinin bu karardan önceden haberdar edilmediği bildirildi.
ABD merkezli Ukrayna yanlısı sivil toplum örgütü Razom for Ukraine, Beyaz Saray’ın kararına sert tepki gösterdi. "Başkan Trump, Ukrayna’ya askeri yardımı aniden keserek Ukraynalıları kaderine terk ediyor ve Rusya’nın batıya doğru ilerlemesine yeşil ışık yakıyor" denildi.
Avrupa, barış planı için harekete geçti
Beyaz Saray’ın kararından önce Avrupa ülkeleri Zelenskiy’ye destek vermek için bir araya gelmiş ve olası bir barış planı üzerinde çalışmaya başlamıştı.
Fransa, İngiltere ve bazı diğer Avrupa ülkeleri, ateşkes sağlanması durumunda Ukrayna’ya asker göndermeyi teklif etti. Ancak Moskova bu teklifi reddetti. Avrupa ülkeleri, böyle bir misyonun ABD desteğiyle mümkün olabileceğini belirtti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın sözcüsü, "Masada birkaç seçenek var," açıklamasında bulundu.
