Ticaret savaşlarında yeni perde: Tarifeler bugün yürürlüğe girdi, küresel ticarette tarihi değişim
- ABD Başkanı Donald Trump’ın birçok ülkeden yapılan ithalata uygulayacağı yüzde 10’luk tek taraflı gümrük tarifesi bugün yürürlüğe girdi. Önümüzdeki hafta ise 57 büyük ticaret ortağına yönelik daha yüksek oranlı tarifelerin başlaması bekleniyor.
- Yeni gümrük tarifelerinden ilk etkilenen ülkeler arasında Avustralya, İngiltere, Kolombiya, Arjantin, Mısır ve Suudi Arabistan yer aldı. ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayınlanan bildirime göre, Cumartesi gece yarısından sonra varış yapan sevkiyatlara herhangi bir “geçiş süresi” tanınmayacak.
- ABD’ye hala yolda olan gemi ya da uçaklar için 51 günlük bir muafiyet süresi tanındı. Bu yüklerin, 27 Mayıs TSİ 07.01’e kadar ABD’ye ulaşması durumunda yüzde 10’luk vergiden muaf tutulacağı belirtildi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın birçok ülkeden yapılan ithalata uygulayacağı yüzde 10’luk tek taraflı gümrük tarifesi bugün yürürlüğe girdi. Önümüzdeki hafta ise 57 büyük ticaret ortağına yönelik daha yüksek oranlı tarifelerin başlaması bekleniyor.
Trump’ın İkinci Dünya Savaşı sonrası şekillenen karşılıklı anlaşmalara dayalı ticaret sistemini tamamen reddeden yeni tarifeleri, ABD limanları, havaalanları ve gümrük depolarında bugün saat 07.01’de uygulanmaya başladı. İlk etapta yüzde 10’luk “temel” gümrük vergisi devreye girdi.
Eski Beyaz Saray ticaret danışmanı ve şu anda Hogan Lovells hukuk firmasında çalışan ticaret avukatı Kelly Ann Shaw, “Bu, hayatımız boyunca tanık olduğumuz en büyük ticaret hamlesi” dedi.
Shaw, Brookings Enstitüsü’ndeki konuşmasında tarifelerin zamanla değişebileceğini, ülkelerin daha düşük oranlar için müzakereye oturabileceğini belirtti. “Ama bu büyük bir kırılma. Dünya üzerindeki tüm ülkelerle ticaret anlayışımızda çok büyük, sismik bir değişim yaşanıyor” ifadelerini kullandı.
Piyasalar sarsıldı: S&P 500 şirketlerinden 5 trilyon dolar buhar oldu
Trump’ın tarifeleri çarşamba günü açıklamasının ardından küresel borsalar adeta sarsıldı. S&P 500 endeksine dahil şirketlerin piyasa değeri Cuma kapanışına kadar iki günde toplamda 5 trilyon dolar eridi. Petrol ve emtia fiyatları düşerken, yatırımcılar güvenli liman olarak devlet tahvillerine yöneldi.
İlk darbe: Avustralya, İngiltere, Arjantin ve diğerleri
Yeni gümrük tarifelerinden ilk etkilenen ülkeler arasında Avustralya, İngiltere, Kolombiya, Arjantin, Mısır ve Suudi Arabistan yer aldı. ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayınlanan bildirime göre, Cumartesi gece yarısından sonra varış yapan sevkiyatlara herhangi bir “geçiş süresi” tanınmayacak.
Ancak bildiride, gece yarısından önce yüklenmiş ve ABD’ye hala yolda olan gemi ya da uçaklar için 51 günlük bir muafiyet süresi tanındı. Bu yüklerin, 27 Mayıs TSİ 07.01’e kadar ABD’ye ulaşması durumunda yüzde 10’luk vergiden muaf tutulacağı belirtildi.
Çarşamba günü yeni ve daha sert tarifeler başlıyor
Çarşamba günü aynı saatte Trump’ın “karşılıklı” tarifeleri devreye girecek. Bu oranlar yüzde 11 ile yüzde 50 arasında değişiyor. Avrupa Birliği’nden yapılan ithalat yüzde 20 tarife ile karşılaşacak. Çin ürünlerine uygulanacak yüzde 34’lük ek vergiyle birlikte, Trump’ın Çin’e yönelik toplam tarife oranı yüzde 54’e ulaşacak.
Vietnam’a yüzde 46 tarife: Görüşmeler başladı
Trump’ın ilk döneminde Çin’le yaşanan ticaret savaşının ardından ABD tedarik zincirlerinden fayda sağlayan Vietnam ise yüzde 46 oranında gümrük vergisine tabi tutulacak. Cuma günü Vietnam yönetimi, ABD ile bu konuda müzakerelere başlama kararı aldı.
Kanada ve Meksika şimdilik muaf
Kanada ve Meksika ise bu yeni tarifelerden muaf tutuldu. Ancak bu iki ülke hala, ABD-Meksika-Kanada Anlaşması’nın menşe kurallarına uymayan ürünler için geçerli olan yüzde 25’lik tarifeye tabi. Bu tarife, ABD’deki fentanil kriziyle bağlantılı olarak uygulanıyor.
Enerji, ilaç ve teknoloji ürünlerine muafiyet
Trump yönetimi, 2024 yılında 645 milyar dolar değerinde ithalatı kapsayan binden fazla ürün kategorisini ise tarifelerden muaf tuttu. Bu ürünler arasında ham petrol, enerji ürünleri, ilaçlar, uranyum, titanyum, kereste, yarı iletkenler ve bakır yer alıyor. Enerji hariç olmak üzere, bu sektörlerin çoğu için ulusal güvenlik gerekçesiyle yeni tarife soruşturmaları başlatıldığı da belirtildi.
