Mahfi Eğilmez: Reel sektör ciddi kur riski almış durumda

İktisatçı Mahfi Eğilmez, ekonomide son gelişmeleri CNBC-e canlı yayınında 4'te Ekonomi programında değerlendirdi.

Eğilmez'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

Cari açıkta geçen yıla göre ciddi bir artış var. Niye böyle oldu? Bu yıl büyümenin artacağı döneme girdik. Cari açığın da büyümesi çok normal. Son dönemde ihracat önde gidiyordu şimdi ithalat öne geçti. Dış ticaret açığı da yüzde 28'e yakın artış göstermiş, bu da normal. Doğrudan yatırımlarda da yüzde 65 artış var. Türklerin yurt dışına yaptığı yatırımda yüzde 265 artış var. Carry trade, faizin yüksek olması döviz kurunun sabitleşmiş gibi olmasıyla banka ve şirket borçlanmalarında rekor artış söz konusu. Dışarıda borçlanmak hala karlı kur sabit kaldığı sürece, burada bankalar kur riskini alıyor. Bankalar değil ama reel sektör ciddi kur riski almış durumda. Bu götürülebildiği zaman götürülebilir. Ama bir bozuldu mu tersine döner, bıçak sırtı gibi. Türkiye böyle risk yaratan bir ülke. Türk insanı bu riskleri çabuk emiyor, kabul ediyor. Net hata ve noksan geçen yıl 454 milyon dolar fazla verirken, bu yıl 1,6 milyar dolarlık bir çıkış var. Rezervlerde artış var.

"Sanayi üretiminde düşüşün devam edeceğini düşünüyorum"

Sanayi üretiminde yüzde 5'lik artış vardı, son iki ayda çıkış yakalamıştı. Biz de o zaman 'ölü kedi sıçraması' olabilir demiştik. Ölü kediyi yukarıdan atınca sıçrar, canlı olduğunu göstermez. Gerçekten ölü kedi sıçramasıymış ocak ayında üretim geriledi. Yakın zamanda sanayicilerle buluştuk, sunum yaptım, görüşlerini dinledim. Benim tahminimden daha fazla şikayetçiler. Bu düşüşün devam edeceğini düşünüyorum. Sanayicilerin 2025'e dair çok ciddi endişeleri var.

"Bir sanayici '100 bin lira altına kaynakçı bulamıyorum' dedi"

Ücretler aslında bizim tahminimizden daha yüksek. Asgari ücret düşük, emekli aylıkları düşük. Ama üst düzey işler için aranan kişilerin ücretleri yüksek. Bir sanayici arkadaşımız 'kaynakçı arıyorum, 100 bin liradan aşağı net ücretle bulamıyorum' dedi. 'Böyle bir ücret veriyorum, gelmiyor' dedi. Teknik işlerde ücretler oldukça yükselmiş durumda. Az bulunan meslekler herhalde.

Enflasyonun onda biri faiz verdik ve buna alıştılar. Faizler yükselip de 60-65'lere çıkınca sanayici bundan çok rahatsız oldu. Sanayide birtakım düzeltmeler yapılamazsa, enflasyon düşmezse bu işi toparlamak zor olabilir.

"ABD'de enflasyon düşüşü ilave faiz indirimi anlamına gelir"

ABD'de enflasyon ve çekirdek enflasyon geriliyor. Enflasyonun düşüyor olması demek Fed'in ilave faiz indirimi yapacağı anlamına gelir. Şimdi bu yıl için 3 tane faiz indirimi beklenir hale geldi. Bu borsayı niye olumlu etkiliyor. Çünkü faiz borsanın rakibi. Faiz ne kadar düşerse insanlar faizden çıkıp borsaya giriyor. Trump'ın yaptığı açıklamalar dünyayı karmakarışık etti. Belli ki böyle gidecek.

"Eurodaki yükseliş lehimize"

Türkiye'nin gelirleri büyük ölçüde euroyla giderler dolarla. Eurodaki yükseliş bizim lehimize aslında. Dolar endeksinde düşüş lehimize. Euro kurunun artması bizim için iyi. Üretimin yüzde 40-45'ini Avrupa'ya satıyoruz.

"Emekli maaşları ciddi artırılsa daha iyi"

Bayram ikramiyelerine karşıyım, maaşlar ona göre artırılmalı. Emekliye para verilmek isteniyorsa maaşlar ciddi artırılsın. Yılda iki defa ikramiye fikrini ben sevmedim. Emekli maaşları artırılsa ve enflasyona uygun olsa daha iyi olur.