Lityum madencilerinin gözü Arjantin'de: Daha temiz ve daha verimli yeni yöntem deneniyor
- Arjantin'in kuzeyinde, yeni doğrudan lityum ekstraksiyonu (DLE) yöntemiyle daha hızlı ve çevre dostu lityum üretimi gerçekleştiriliyor.
- Geleneksel buharlaşma havuzları yerine, bu yöntemle lityum sünger gibi emilerek %90'a yakın verim sağlanıyor.
Arjantin'in kuzeyinde yer alan dağlık bir bölgede, iki kat yüksekliğinde siyah borular, yer altından çekilen tuzlu suyu dev bir tanka yönlendiriyor. Bu su, elektrikli araç bataryaları için kritik öneme sahip lityumu barındırıyor. Fransız madencilik şirketi Eramet, lityumu daha temiz, hızlı ve ucuz bir şekilde üretmek için doğrudan lityum ekstraksiyonu (DLE) adı verilen yeni bir teknik kullanıyor.
Reuters'da yer alan habere göre geleneksel yöntemlerden farklı olarak, burada güneş altında buharlaşarak lityumun geride bırakıldığı geniş tuzlu su havuzları yok. DLE yöntemi, metalin çok daha hızlı çıkarılmasını sağlıyor ve dünya lityumunun %70'inin tuzlu su kaynaklarından elde edilmesi göz önüne alındığında, bu yöntem küresel üretim için kritik öneme sahip.
Eramet'in bu yeni yöntemi, ABD'den Şili'ye kadar olan rakipleri tarafından yakından takip ediliyor. Şirket, Kasım ayında ilk ton lityum karbonatı üretmeyi ve 2025 ortasına kadar yıllık 24.000 metrik ton kapasiteye ulaşmayı hedefliyor. 870 milyon dolarlık bu proje, Arjantin'i küresel lityum üretiminde dikkat çekici bir konuma getiriyor ve ülkenin kapasitesini yaklaşık iki katına çıkararak, Latin Amerika'nın en büyük üreticisi olan Şili ile arasındaki farkı daraltacak.
Üretim süreci ve gelecek planları
Eramet'in Centenario tesisinin tam olarak ne zaman faaliyete geçeceği belirsizliğini koruyor. CEO Christel Bories, tesisin karmaşıklığı nedeniyle nominal kapasiteye ne zaman ulaşılabileceğinin belirsiz olduğunu belirtti. Eramet, başka yerlerde manganez, nikel ve mineral kumlar üretirken, farklı teknolojileri denedikten sonra büyük ölçüde kendi bünyesinde geliştirdiği bir süreci tercih etti. DLE'nin karmaşıklığı, her bir tuzlu su kaynağının kendi lityum ve diğer metaller konsantrasyonlarına özgü olması nedeniyle bu yöntemin özelleştirilmesini gerektiriyor.
Endüstri danışmanı Joe Lowry, Eramet'in stratejisinin başarılı olup olmayacağının zaman alacağını söyledi. "Başarının kanıtı, batarya kalitesinde sürekli ve tutarlı üretim olacaktır ve bunun herhangi bir kesinlikle olacağını söylemek için henüz erken" dedi.
Daha hızlı ve verimli lityum üretimi
Mühendisler, ilk tuzlu su partisinin Ağustos ayına kadar doğrudan ekstraksiyon aşamasına hazır olmayacağını söyledi. Eramet'in DLE yöntemi, tuzlu sudan lityumu sünger gibi emen ve her biri bir SUV büyüklüğünde olan mavi tanklar içinde bulunan özel bir malzemeye dayanıyor. Sodyum klorür gibi safsızlıklar büyük ölçüde yıkanabilir. Sorbent adı verilen bu malzeme, oda sıcaklığında çalışıyor ve buharlaşma havuzlarında %40-50 verim yerine %90 lityum elde edebiliyor. Bu teknik, Eramet'in bir ton lityum karbonatı bir hafta içinde üretmesini sağlıyor, oysa geleneksel yöntemlerle bu bir yıl sürüyor.
Eramet, nihai olarak 400 metre derinliğindeki 20 yakındaki kuyudan sürekli bir döngü ile tuzlu su pompalamayı planlıyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için önce kritik devreye alma aşamasını tamamlaması gerekiyor.
Çevresel ve teknolojik gelişmeler
Eramet, suyun %60'ını geri dönüştürmeyi ve bu oranı zamanla %80'e çıkarmayı hedefliyor. Bu, DLE yöntemlerinin gerektirdiği büyük su hacimleriyle ilgili tartışmaları dengelemeyi amaçlayan bir adım. ABD'nin Utah eyaletindeki Salt Lake City yakınlarında DLE'yi başlatmaya yakın olan International Battery Metals, suyunun %98'inden fazlasını geri dönüştürmeyi hedefliyor.
Bazı çevreciler, Eramet'in projesinin daha önce dokunulmamış tuz düzlüklerine tehdit oluşturduğunu söylüyor. Eramet, Sorumlu Madencilik Güvencesi Girişimi'nin (IRMA) sıkı standartlarına uygunluk sertifikası almayı ve planlanan ikinci tesisinde su ve kimyasal kullanımını azaltmayı planlıyor. Tsingshan ve Eramet, Çin ve Asya'da alıcılar arayacak. Lityum arz fazlası nedeniyle fiyatlar düşmüş olsa da, Bories, Eramet'in sağlıklı bir marjla çalıştığını belirtti. Mevcut fiyatlar, ton başına nakit maliyetlerinin iki katından fazla.
