Kanada'dan kritik mineral hamlesi: Kuzey Amerika'yı Çin'e karşı güçlendirecek
- Kanada'nın Saskatchewan eyaletinde açılan yeni nadir toprak işleme tesisi, Çin'in bu alandaki küresel hakimiyetine karşı Batı'nın stratejik bir hamlesi olarak değerlendiriliyor.
- Tesis, elektrikli araçlar ve yeşil teknolojiler için kritik olan mineralleri işleyerek Kuzey Amerika'nın mineral tedarik zincirini güçlendirmeyi amaçlıyor.
- ABD ve Kanada, yeni yatırımlar ve işbirlikleriyle kendi nadir toprak kaynaklarını geliştirerek Çin'in baskın olduğu bu sektörde elini güçlendirmek istiyor.
Kanada'nın tarım ürünleriyle bilinen eyaleti Saskatchewan, aynı zamanda potas ev uranyum üretiminde de öne çıkıyor. Eyalet şimdi Çin'e karşı Kanada'nın en önemli gücü olmaya hazırlanıyor.
ABD ve Çin arasındaki kaynak rekabetinde stratejik bir öneme sahip olan Saskatchewan, nadir toprak elementleri işleme konusunda Kuzey Amerika'nın en yeni merkezi olarak dikkat çekiyor. Saskatoon'da açılan bir tesis, yeşil teknoloji, savunma ve havacılık sanayileri için kritik minerallere olan bağımlılığı azaltmak amacıyla Çin'in küresel hakimiyetine karşı koymayı hedefliyor.
Tesis, Saskatchewan Araştırma Konseyi (SRC) tarafından hayata geçiriliyor. SRC, Kanada'daki büyük çaplı madencilik projeleri faaliyete geçene kadar Avustralya, Brezilya ve Vietnam'dan getirilen nadir toprak minerallerini işleyecek.
SRC Nadir Toprak İşleme Tesisi, batılı ülkelerin Çin'in kritik mineraller endüstrisindeki üstünlüğüne karşı atılan küçük ancak stratejik bir adımı temsil ediyor. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, Çin dünya genelindeki nadir toprak madenciliği üretiminin yüzde 60'ını kontrol ederken, bu minerallerin işlenmesi ve rafine edilmesi konusunda yüzde 90'lık bir pazar payına sahip.
Batı dünyası nadir toprak elementlerinin işlenmesinde Çin'e bağımlı
Nadir toprak elementleri, Dünya'nın kabuğunda yaygın olarak bulunsa da ekonomik ölçekte çıkarılması oldukça zor. Saskatchewan'daki bu yeni tesisin açılışı, son iki yılda nadir toprak fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle, Çin'in baskın olduğu bu sektördeki rekabeti zorlaştırdığı bir döneme denk geliyor.
Avustralya merkezli Lynas Rare Earths ve Nevada'daki MP Materials, Çin dışında nadir toprak üretimi yapan önemli şirketler arasında yer alsa da batı dünyası, hala bu minerallerin işlenmesi için Çin'e bağımlı.
Kanada'daki tesis 500 bin elektrikli araca yetecek metal girdisi sağlayacak
Yeni açılan 100 milyon Kanada doları (74 milyon ABD doları) değerindeki tesisin, yılda 500.000 elektrikli aracın üretimi için yeterli miktarda metal girdisi sağlayacağı belirtiliyor.
Tesisin CEO'su Mike Crabtree, tam entegre bir rafinerinin Çin'den gelen piyasa manipülasyonlarına karşı rekabet edebileceğini vurgularken, bu modelin Kuzey Amerika genelinde kopyalanabileceğini ve lisanslanabileceğini ifade ediyor.
Crabtree, "Madencilikten işleme, alaşımlama ve bu malzemeleri nihai ürünlere dönüştürmeye kadar tüm tedarik zincirini yönetebilmek, ABD ve Kanada için stratejik bir zorluk" dedi.
Çin, kritik mineraller üzerindeki hâkimiyetini korumak için antimon gibi minerallerin ihracatını yasaklayarak bu alandaki üstünlüğünü pekiştiriyor. Bu adımlar, batılı hükümetlerin Çin yapımı ürünlere getirdiği ticaret kısıtlamalarına karşı bir misilleme olarak değerlendiriliyor.
Analistler, Rusya'nın Ukrayna işgali ve Çin'in 2010 yılında Japonya'ya uyguladığı gayriresmi nadir toprak ambargosunun, bu alandaki endişeleri daha da artırdığına dikkat çekiyor.
Son dört yıl içinde ABD Savunma Bakanlığı, nadir toprak projelerine dünya genelinde yaklaşık 1 milyar dolar yatırım yaptı. Bu yatırımlar, nadir bulunan minerallerin tedarikini garanti altına almak için kullanılan Savunma Üretim Yasası kapsamında gerçekleştiriliyor. ABD ayrıca Avustralya'nın Lynas Rare Earths tarafından Teksas'ta inşa edilen ve SRC tesisine benzer bir yapıda olan nadir toprak işleme tesisine 258 milyon dolar yatırım yaptı. Tesisin önümüzdeki iki yıl içinde faaliyete geçmesi bekleniyor.
ABD, kuzey komşusu Kanada'yı destekliyor
Washington, Kanada'daki nadir toprak projelerine de on milyonlarca dolar yatırım yaparak bu alanda kuzey komşusuna destek veriyor. Fortune Minerals ve Lomiko Metals gibi Kanadalı şirketler, Pentagon'dan aldıkları 14,7 milyon dolar destekle kobalt ve grafit tedarik zincirlerini güçlendirmeye çalışıyor. Ağustos ayında Ontario merkezli Electra Battery Materials, Kuzey Amerika'nın ilk ara kobalt sülfat rafinerisini inşa etmek için 20 milyon dolarlık bir yatırım aldı.
Fortune Minerals CEO'su Robin Goad, kobalt madenciliği için gereken büyük sermaye yatırımlarının yatırımcıları tedirgin ettiğini belirterek, "Kabul edelim ya da etmeyelim ticaret savaşının ortasındayız" açıklamasını yaptı.
Avustralya'ya ait Vital Metals Canada ise Kanada'nın ilk nadir toprak projesi olarak lanse edilmişken iflas etti. Şirket, maden stoklarını Çin'e satmaya çalışınca büyük bir tepkiyle karşılaştı ve Kanada hükümeti araya girerek stokları 3 milyon Kanada doları karşılığında satın aldı. Bu mineraller Saskatchewan'daki yeni tesiste işlenecek.
Kanada İş Konseyi özel danışmanı Heather Exner-Pirot, ABD Savunma Bakanlığı'nın Kanada'ya verdiği desteğin diğer ülkelere kıyasla daha mütevazı kaldığını belirtiyor. Exner-Pirot, ABD İhracat-İthalat Bankası'nın Avustralya gibi müttefiklere yüz milyonlarca dolarlık finansman paketleri sunduğunu hatırlatıyor.
Electra Battery Materials CEO'su Trent Mell ise Çinli rakiplerinin büyük hükümet sübvansiyonları aldığını ve bu durumun haksız bir rekabet ortamı yarattığını vurguluyor.
Mell, "Batı dünyası için geçici hükümet teşvikleri çok önemli" yorumunu yaptı.
Exner-Pirot, Kuzey Amerika'nın Çin modelini benimsemesi gerektiğini ve ancak bu şekilde stratejik olarak rekabet edebileceğini belirterek, "Artık kenarda oturup iyimser olmak yeterli değil" ifadelerini kullanıyor.
