Japonya'nın boş evleri: Japonlar sevmiyor, yabancılar yatırım yapıyor
- Japonya, 9 milyondan fazla boş ev (akiya) ile fazla konut stoku sorunuyla karşı karşıya.
- Düşük doğurganlık oranı ve yaşlanan nüfus kırsal alanlarda evlerin sahipsiz kalmasına yol açtı.
- Yabancı alıcılar, bu uygun fiyatlı evleri yatırım amacıyla tercih etmeye başladı. Birçok Japon ise akiyayı değerinden daha fazla sorun yaratan, değer kaybeden ürünler olarak görüyor.
Konut satın almak, tüm dünyada yaşanan konut sıkıntısı nedeniyle zorlayıcı olsa da Japonya'da durum biraz farklı. Japonya, fazla konut stoku ile karşı karşıya. CNBC Make It'e göre 2023 itibarıyla ülkede 9 milyondan fazla akiya yani boş ev bulunuyor. Dikkat çekici kısım ise bunlardan bazılarının 10 bin doların altında fiyatlarla satışa sunuluyor olması.
Japonya'nın boş evleri akiyalar neden artıyor?
Japonya'da terk edilmiş evlerin artışı, düşük doğurganlık oranı ve yaşlanan nüfusla bağlantılı. Doğum oranları düşerken ölüm oranlarının artması, özellikle kırsal bölgelerde boş ev sayısını artırıyor. Savills Japan'dan Tetsuya Kaneko’ya göre, savaş sonrası ekonomik patlama ile başlayan konut inşaatındaki artış, 1990’lardaki ekonomik durgunluk ve demografik değişimlerle daha da derinleşti.
Gençlerin iş için büyük şehirlere göç etmesi kırsal alanlardaki evleri sahipsiz bırakırken, miras kalan evlerin bakımı veya satışı konusunda da ilgisizlik var. Yerel halk arasında bu evler "yük" olarak görülüyor. Güvenlik, yüksek tadilat masrafları ve batıl inançlar nedeniyle kullanılmıyor.
Japonya gayrimenkul blogu Cheap Houses Japan’ın kurucusu Michael, CNBC Make It’e yaptığı açıklamada, "Sonuç olarak, birçok Japon akiyayı değerinden daha fazla sorun yaratan, değer kaybeden ürünler olarak görüyor” dedi.
Japon evlerine yabancı ilgisi artıyor
Kaneko, "Yurt dışından gelen taleplerde artış görüyoruz. Akiyalara olan ilgi ve satın alımlarda artış var” diyor.
Pandemi, uzaktan çalışma eğilimleri ve değişen yaşam tarzları, akiyalara yönelik yabancı ilgiyi artırdı. Genç yatırımcılardan emeklilere kadar birçok kişi, ikinci ev veya yenileme projesi olarak Japonya'daki bu uygun fiyatlı mülklere yöneliyor.
Örneğin Anton Wormann.
Bir iş gezisi sırasında Japonya’yı ziyaret ettikten sonra ülkeye aşık olduğunu söyleyen Wormann, 2018'de Japonya'ya taşındı. Wormann verdiği demeçte, "New York’ta yaklaşık iki yıl yaşadım ve sonra tüm Avrupa’yı dolaştım. Bu yüzden tüm bu metropollerin ne kadar pahalı olduğunu biliyorum. Daha önce yaşadığım bu yerlerden hiçbirinde ev satın almam mümkün değil" diye konuştu.
Wormann, Japonya’nın ucuza ev sattığını keşfettiğinde, kendisi için bir tane satın almaya karar verdi. Altı yıl sonra ise yedi akiyaya sahip oldu. Şimdilerde Japonya’da tam zamanlı içerik üreticisi ve gayrimenkul yatırımcısı olarak çalışıyor.
Mülklerinden üçünde tadilatı tamamladı ve şu anda diğer dört tadilatı bitirmek için çalışıyor.
Bugün, satın alıp yenilemek için toplamda yaklaşık 110.000 dolara mal olan bir mülk, ayda 11.000 dolarlık kısa vadeli kira geliri sağlıyor.
Akiyalar iyi bir yatırım mı?
Bu sorunun yanıtı aslında hem Wormann'a hem de uzmanlara göre 'hem evet hem de hayır'
Wormann, bugün, mülklerinin yılda altı haneli gelir getirdiğini, ancak Japon kültürünü, dilini ve insanlarını doğru şekilde tanımak için zaman ve çaba harcamasaydı bunun olmayacağına dikkat çekiyor.
Wormann, "Kültürü anlamadan, Japonya’nın nasıl çalıştığını anlamadan gelip sadece para harcayamazsınız, çünkü bu biraz para tuzağı olur. Eğer uyum sağlamaya ve bunu doğru şekilde yapmaya çalışıyorsanız, kesinlikle çok fazla fırsat olduğunu düşünüyorum, ancak daha da önemlisi, gerçekten kullanmak için ucuz gayrimenkul satın alma fırsatı olduğunu düşünüyorum” dedi.
Uzmanlar da bu görüşe katılıyor.
Uzmanlara göre, akiyalar, özellikle hobi olarak yenileme yapmak isteyenler veya kırsal bir kaçış arayanlar için cazip olabilir. Ancak yüksek yenileme maliyetleri ve düşük yeniden satış potansiyeli nedeniyle büyük ölçekli yatırımcılar için ideal değil.
