Google'ın kaybettiği dava 25 yıl önceyi hatırlattı
- Google'a açılan ve şirket aleyhine sonuçlanan tekel davası, ABD tarihindeki en ünlü teknoloji tekel davasını hatırlattı.
- Yaklaşık 25 yıl önce Microsoft da benzer bir dava ile karşı karşıya kalmıştı ve masada Microsoft'un bazı çalışma alanlarını devretmesi seçeneği vardı.
- Google'ın davayı kaybetmesinden sonra Google'ın bölünme olasılığı da merak edilir oldu.
ABD yargıcı Amit Mehta, Google için açılan tekel davasında şirketin aleyhinde karar verdi. Bu karar birçok kişiye ABD tarihindeki en ünlü teknoloji tekel davasını hatırlattı: Microsoft. O dönem Microsoft'un bazı birimlerini devretmesi seçeneği konuşuluyordu. Şimdi benzer soru işaretleri Google için de var.
Federal bir yargıç, 1999 yılında, Microsoft'un Windows işletim sisteminin pazar gücünü rakip tarayıcıları, özellikle de Netscape Navigator'ı saf dışı bırakmak için yasadışı bir şekilde kullandığını söylemişti. Bundan 2 yıl sonra yapılan anlaşma, Microsoft'un yaptığı sonraki anlaşmaların rakiplerine zarar vermesini engelledi.
Hükümetin 2020 yılında açtığı ve 2024'te şirket aleyhine sonuçlanan Google davası da benzer. Mahkeme, Google'ın arama motoru pazarındaki hakimiyetini rakiplerine karşı haksız şekilde kullandığını söyledi ve Google'ın tekelciliği yasaklayan Sherman Yasası'nın 2. Bölümü'nü ihlal ettiğine karar verdi.
Mehta, 300 sayfalık kararında kullandığı şu sözler dikkat çekti:
"Buradaki nihai sonuç, Microsoft mahkemesinin tarayıcı pazarıyla ilgili vardığı sonuca benzer. Google'ın dağıtım anlaşmaları da rakiplerinin sorgu hacimlerini sınırlayarak Google'ı herhangi bir gerçek rekabet tehdidine karşı koruyor."
Mehta, 'Varsayılanın gücü'ne de vurgu yaptı. Bu, ifade cihazlarda varsayılan olarak belirli uygulamaların kullanılmasının oluşturduğu avantaja işaret ediyor. Bunun için Google'ın Apple ve Samsung gibi devlerde önemli anlaşmalar yapmasını gerektiriyor. Bu anlaşmalar da Google'a her yıl milyarlarca dolara mal oluyor. Örneğin Apple ve Google arasındaki bir anlaşma sebebiyle Google, her yıl Apple yaklaşık 20 milyar dolar ödeme yapıyor.
Teknoloji sektörü Google kararını değerlendirdi
Yargıç Mehta, Google'a karşı yapılacak cezaların veya yaptırımların belirleneceği ayrı bir duruşmanın 4 Eylül'de yapılacağını söyledi. O noktada Google temyize gidebilir, bu süreç uzmanlara göre yaklaşık iki yıl sürebilir. Microsoft da ilk karara itiraz etmiş ve nihayetinde Adalet Bakanlığı ile anlaşmıştı.
Bakanlıkta daha önce tekelcilik avukatı olarak çalışan Sam Weinstein, "Başından beri hükümet, bu davayı Microsoft davasına dayandırdıklarını örtülü veya açıkça söyledi" dedi.
Microsoft davasında Yargıç Thomas Penfield Jackson, şirketin PC üreticilerini Windows'a Internet Explorer tarayıcısını eklemeye zorladığını ve Navigator'ı yüklemek veya tanıtmak için onları cezalandırmakla tehdit ettiğini tespit etmişti. Yargıç, Microsoft'un işletim sistemi işini veya uygulamalar işini devretmesini önerdi, çünkü her ikisi de pazar lideriydi.
Microsoft'un başarılı itirazından sonra, bir ABD bölge mahkemesi şirketi, birden fazla işletim sistemi içeren PC'leri gönderen cihaz üreticilerine misilleme yapmaktan men etti. Microsoft, yazılım ve donanım şirketlerine, Microsoft ara yazılımının Windows ile çalışmasını sağlayan aynı programlama arayüzlerini vermek zorunda kaldı.
New York Üniversitesi Stern İşletme Okulu'ndan ekonomi profesörü Nicholas Economides, Google davasındaki benzerliklere dikkat çekti:
"İlk tepkim, Google'ın her açıdan kaybetmiş gibi göründüğü. Bu büyük darbe, Adalet Bakanlığı'nın Microsoft'a karşı kazandığı zaferi hatırlattı."
Çekirdek arama risk altında
Bazı hukuk uzmanlarına göre, en olası sonuç, mahkemenin Google'dan belirli münhasır anlaşmaları sona erdirmesini istemesi. Mahkeme, Google'ın kullanıcıların diğer arama motorlarını denemelerini kolaylaştırmasını önerebilir.
Google, iş uygulamalarını karlılığı azaltacak şekilde değiştirmek zorunda kalabilir. Örneğin, Google artık akıllı telefonlarda varsayılan arama motoru olarak kabul edilemezse, temel pazarındaki işinin önemli bir kısmını kaybedebilir.
İkinci çeyrekte "Google Arama ve Diğer" bölümünün 48i5 milyar dolar gelir elde ettiği biliniyor. Bu haliyle çatı şirket Alphabet'in toplam gelirinin yüzde 57'sini bu bölüm oluşturdu.
Google, temyizinde yapay zekanın rekabette daha fazla rol oynadığını gösteren yeni kanıtlar sunması bekleniyor. Tabii davanın açıldığı 2020 yılında yapay zeka teknolojisi günümüzdeki gibi değildi.
Federal Ticaret Komisyonu'nun eski baş teknoloji uzmanı Neil Chilson, yapay zekanın şirketin davasına yardımcı olabileceğini düşünüyor:
"Katı pazar tanımlamaları, mahkemenin Google'ın genel aramada yasadışı bir şekilde tekel kurduğunu tespit ettiği anlamına geliyor. Ancak Amazon gibi arama dikey sağlayıcıları, ChatGPT gibi yapay zeka hizmetleri Google'ın genel arama reklamcılığı iş modelini alt üst etme tehdidi oluşturuyor."
Google'ın bölünme olasılığı var mı?
Yargıç Mehta, kararda olası çözümleri tartışmadığından, yatırımcılar ve analistler şimdilik beklemek zorunda. Uzmanlar, Google'ın kendisini bölmeye zorlanmasının pek olası olmadığını söylüyor.
Weinstein, 25 yıl önce Microsoft davasında belirli iş kollarını ayırmanın açık şekilde görüldüğünü ancak bu davada durumun o kadar da açık olmadığını söyledi.
4 Eylül'de başlayacak duruşma önemli yanıtlar verecek.
Hem FTC hem de ABD Adalet Bakanlığı'nın tekelcilik bölümlerini yöneten Bill Baer, Microsoft emsalinin Google aleyhindeki davayı güçlü kıldığını söyledi.
