FAO: Gıda fiyatları şeker öncülüğünde yükseliyor
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), dünya gıda emtia fiyatlarının, şekerin başı çektiği gruplarda yükselmesiyle eylül ayında son 18 ayın en hızlı artışını gördüğünü bildirdi.
Küresel olarak işlem gören çeşitli gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, eylül ayında ortalama 124,4 puana ulaştı. Bu, ağustos ayına göre yüzde 3,0 ve bir yıl öncesine göre yüzde 2,1 daha yüksek bir seviyeyi işaret etti.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, eylül ayında yüzde 10,4 artarak en büyük artışı kaydetti. Artış, Brezilya'daki kötüleşen mahsul beklentileri ve Hindistan'ın etanol üretimi için şeker kamışı kullanımına ilişkin kısıtlamaları kaldırma kararının, ülkeden ihracat olanaklarını etkileyebileceği endişelerinden kaynaklandı.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, buğday ve mısır ihracat fiyatlarındaki artışın öncülüğünde ay boyunca yüzde 3,0 arttı. Uluslararası buğday fiyatları, büyük ölçüde Kanada ve Avrupa Birliği'ndeki aşırı yağışlı koşullara ilişkin endişeler nedeniyle yükseldi; ancak bu, Karadeniz bölgesinden gelen rekabetçi fiyatlı tedariklerle kısmen telafi edildi.
Dünya mısır fiyatları da, Brezilya'daki Madeira Nehri ve ABD'deki Mississippi Nehri boyunca önemli ulaşım rotalarındaki düşük su seviyelerinden etkilenerek arttı.
Buna karşılık, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, genel olarak sakin ticaret faaliyetlerini yansıtarak yüzde 0,7 düştü.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, palm, soya, ayçiçeği ve kolza yağları için genel olarak daha yüksek teklifler nedeniyle ağustostan bu yana yüzde 4,6 arttı. Uluslararası palm yağı fiyatlarındaki artış, Güneydoğu Asya'daki büyük üretici ülkelerde beklenenden düşük üretimden kaynaklanırken, soya yağı fiyatlarındaki toparlanma ise ABD'deki beklenenden düşük ezmelerden kaynaklandı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, eylül ayında tam yağlı süt tozu, yağsız süt tozu, tereyağı ve peynir için tekliflerin artmasıyla yüzde 3,8 arttı.
FAO Et Fiyat Endeksi ise esas olarak Brezilya ürününe yönelik güçlü ithalat talebinin yönlendirdiği daha yüksek kümes hayvanı eti fiyatları nedeniyle yüzde 0,4 arttı. Dünya sığır ve domuz eti fiyatları sabit kalırken, küçükbaş hayvan eti fiyatları ağustos seviyelerinden biraz düştü.
**Küresel pirinç üretimi ve ticareti için 2024/25 tahminleri yükseltildi**
FAO, küresel tahıl üretimine ilişkin 2024 tahminini, küresel iri taneli tahıl üretiminde yapılan küçük bir azalmayı telafi eden pirinç ve buğday üretimlerindeki yukarı yönlü revizyonları yansıtarak 2 milyar 853 milyon tona yükseltti. Tahıl Arzı ve Talebi Özeti'nde yayınlanan yeni rakam, 2023'teki rekor üretimin biraz altında kalmaya devam ediyor.
Avustralya'daki iyileşen verim beklentileri, aşırı yağışlı koşullar nedeniyle Avrupa Birliği'nin tahmininde yapılan önemli kesintiyi fazlasıyla telafi ettiğinden, dünya buğday üretiminin 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 0,5 artması bekleniyor. Buna karşılık, kaba taneli tahılların küresel üretiminin 2023'ten itibaren yüzde 0,8 oranında düşmesi öngörülüyor.
2024/25'te dünya pirinç üretiminin yüzde 0,9 oranında artarak 539,2 milyon tonluk tarihi bir zirveye ulaşması bekleniyor.
Dünya tahıl toplam kullanımının 2024/25'te yüzde 0,4 oranında artarak 2 milyar 853 milyon tona ulaşması tahmin edilirken, küresel tahıl stoklarının yüzde 1,2 oranında genişlemesi ve pirinç stoklarının üç kat daha hızlı artması öngörülüyor.
Tahıllardaki uluslararası ticaretin şu anda 488,1 milyon ton olması bekleniyor ve bu, 2023/24 seviyesine göre yüzde 2,7'lik bir daralmayı temsil ediyor. Ancak Afrika ve Yakın Doğu'dan yapılan ithalatın artmasının, 2025 yılında uluslararası pirinç ticaretinde toparlanmaya öncülük edebileceği öngörülüyor.
