Çin'in uluslararası alanda yuan kullanımı rekor kırdı
- Çin'in yuan kullanımı, özellikle Rusya ile artan ekonomik ilişkiler ve ABD dolarına olan bağımlılığı azaltma çabaları sayesinde rekor seviyelere ulaştı.
- Temmuz ayında Çin'den yapılan işlemlerin yüzde 53'ü yuan ile gerçekleşirken, bu oran 2021'de yüzde 40 civarındaydı.
Uluslararası işlemlerde yuan kullanımı rekor seviyelere çıktı. Bunda Rusya ile kurulan yakın bağların yanında Çin'in para birimini uluslararası arenada güçlendirmek istemesi ve ABD dolarına olan bağımlılığın azaltılması çabaları etkili oldu.
Devlet Döviz İdaresi verilerine göre, temmuz ayında Çin'den yapılan işlemlerin yüzde 53’ü Çin para birimi ile gerçekleştirildi. Financial Times'a göre bu oran, 2021'in aynı ayında yaklaşık yüzde 40 civarındaydı.
Veriler bankalar tarafından banka dışı müşteriler adına yapılan sınır ötesi transferleri gösteriyor. Ayrıca yatırım akışlarını ve borç ödemelerini de kapsıyor.
Çin'in para biriminin sınır ötesi kullanımı, ABD yaptırımlarının Rusya-Ukrayna savaşının ardından dolar üzerinden işlem yapma kabiliyetini sınırlamasıyla arttı.
Şubat 2024'te, Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, yuanın ödemeler, finansal işlemler ve mevduatlar için kullanımının önemli derecede arttığını söyledi.
Berlin'deki Carnegie Enstitüsü'nden araştırma görevlisi Alexandra Prokopenko, yaptığı açıklamada, "Yaptırım durumu, Çin’in finansal sistemini geliştirmesi ve Çin sistemini Rusya’nınkine bağlayacak çözümler geliştirmesi için büyük bir teşvik yarattı" dedi.
Yuan ile yapılan ticaretin büyümesi, Pekin'in Suudi Arabistan, Arjantin ve Moğolistan gibi emtia üreticileriyle 2023 boyunca açtığı veya yenilediği para swap hatlarıyla da desteklendi. Bu ülkelerde Çin'in talep ettiği mallar bulunuyor.
Çin, yuan için daha önce de adımlar atmıştı
Çin Merkez Bankası'na dayandırılan bilgilye göre 2022’den bu yana Laos, Kazakistan, Pakistan, Brezilya ve Sırbistan'da yeni yuan takas bankaları da kuruldu.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de daha önce yaptığı birçok açıklamada güçlü bir para birimi çağrısında bulundu.
Çin daha önce de yuanın uluslararası sınırlarını genişletmek için adımlar atmıştı. Ancak bu adımlar Çin Merkez Bankası'nın (PBoC) 2015 yılında ekonomik büyümedeki yavaşlamayla mücadele etmek için gerçekleştirdiği devalüasyonun ardından sekteye uğradı. Bu durum Çi'de ihracatın rekabet gücünü artırsa da yuan kullanımının önemli ölçüde azalmasına neden oldu.
Yuanın uluslararasılaşması konusunda uzmanlaşmış Hong Kong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi profesörü Edwin Lai, Çin gibi büyük ekonomilerin ticaretinin çoğunu kendi para birimlerinde yapmasının normal olduğunu söyledi. Lai ayrıca Çin'in ABD doları ile rekabet etmeyi hedeflemediğini, ancak Çinli yetkililerin sadece doların insafına kalmak istemediklerini belirtti.
Her ne kadar yuanın kullanımı artsa da hala ticaret finansmanında doların liderliğinden çok uzakta.
Aynı zamanda, uluslararası ödemeler ağı Swift'in en son verilerine göre, dolar, euro ve sterlinin ardından yuan geliyor ve küresel ödemelerin sadece yüzde 4,74'ünü oluşturuyor.
Yuanın küresel ticaret finansmanındaki payındaki artışlar, Batı'nın yuan kullanarak ticaret yapma konusundaki isteksizliği nedeniyle sınırlı kalabileceği de düşünülüyor.
Yuanın daha geniş kullanımının önündeki uzun süredir devam eden engeller var. Özellikle Çin'in sermaye kontrolleri ve ABD dolarının kullanımını destekleyen güçlü ağ etkileri ticaret ödemesinin ötesindeki ilerlemesini sınırlıyor.
