Bütçe 2024'te 2,1 trilyon lira açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılının aralık ayı ve ocak-aralık dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Aralık 2024'te bütçe gelirleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 60,4 artarak 877 milyar 577 milyon liraya, bütçe giderleri de yüzde 22,3 artışla 1 trilyon 706 milyar 788 milyon liraya ulaştı.

Ocak-Aralık 2024 döneminde de bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 66,5 yükselerek 8 trilyon 670 milyar 863 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 63,6 artarak 10 trilyon 777 milyar 9 milyon lira oldu.

Rekor açık

Merkezi yönetim bütçesi, Aralık 2024'te 829 milyar 211 milyon lira, geçen yılın tamamında 2 trilyon 106 milyar 145 milyon lira açık verdi. Böylece yıllık bazda bütçe açığı rekor kırdı.

Personel giderleri yüzde 101 arttı

Personel giderleri, 2024'te yüzde 101,3 artışla 2 trilyon 665 milyar 963 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 104,4'ü kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde 2023'e kıyasla yüzde 78,8 artarak 332 milyar 157 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 106,3'ü harcandı.

Ocak-Aralık 2024 döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 109,6'sı kullanıldı. Bu dönemde, yüzde 64,1 yükselişle 744 milyar 865 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler yüzde 62,8 artarak 3 trilyon 863 milyar 599 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 90,6'sı harcandı.

Söz konusu dönemde 943 milyar 100 milyon lira sermaye gideri, 640 milyar 357 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 316 milyar 513 milyon lira olarak hesaplandı.

Faiz giderleri yüzde 88,3 artarak 1 trilyon 270 milyar 455 milyon lirayı buldu.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise 2023'te 5 trilyon 207 milyar 566 milyon lira iken geçen yıl yüzde 66,5 artışla 8 trilyon 670 milyar 863 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-aralık dönemi gerçekleşme oranı 2023'te yüzde 105,6 iken geçen yıl yüzde 102,8'e geriledi.

Vergi gelirleri tahsilatında yüzde 62,3 artış

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde bir önceki yıla göre yüzde 62,3 artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 98,6 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 90,3 artarak 1 trilyon 134 milyar 182 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 187 milyar 878 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 43 milyar 941 milyon lira olarak hesaplandı.

Vergi türleri itibarıyla Ocak-Aralık 2024 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 120,1, kurumlar vergisi yüzde 13,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 96,4, özel tüketim vergisi yüzde 56,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 158,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,5, damga vergisi yüzde 78,9, harçlar yüzde 59,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 40,5 arttı.