Bu adım Trump’ın kitabında yoktu
- Trump yıllar önce yayınladığı İş Bitirme Sanatı isimli kitabında, karşı tarafı ikna etmenin en iyi yollarından birinin ilk başta gösterdiği uçuk tavırda ısrarcı olarak o tavırdan vazgeçmemek olduğundan bahsetse de dün hararetle savunduğu onlarca ülkeye uyguladığı yeni gümrük tarifelerini 90 günlüğüne erteledi. Trump, bu tavrını Çin’e karşı devam ettirse de kitabında bahsettiğinin aksine bu 'uçuk tarife tavrı’nı bir süreliğine rafa kaldırdı.
Yaklaşık 90 ülkeye uyguladığı gümrük vergilerinden vazgeçmeyeceğine yemin ettikten sadece iki gün sonra, ABD Başkanı Donald Trump, Çin dışındaki bütün ülkelere yeni uygulamaya koyduğu tarifeleri 90 günlüğüne erteledi.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, kararın en başından beri Trump’ın tarife stratejisinin bir parçası olduğunu, ve Amerikan borsasının kriz anları ile bir alakası olmadığını iddia etti. Ama bir çok kimseyi ikna edemedi.
Amerikan borsasının tarifelere yanıt olarak hızla düşüşü, borsayı ayı piyasası bölgesine sokmuş ve ekonomistler arasında ekonomik durgunluk korkusu yaratmıştı. Karar, Avrupa Birliği’nin (AB) Amerika’ya uygulayacağı ilk misilleme açıklamalarının Amerikan borsasını daha da aşağı çekmesinden sadece saatler sonra açıklansa da, Bessent, Trump’ın kararı aslında Pazar günü verdiğini iddia etti.
Trump hükümetinin açıklamaları bir kenara, gümrük vergilerinde yumuşama kararı Trump’ın kendi ‘iş bitirme sanatı’na aslında aykırı.
Trump'ın kitabından: En iyi ikna yolu en başta sergilediğin uçuk tavırda ısrarcı olmak
Trump’ın daha iş dünyasında yükselen bir yıldız olduğu dönemde yayınladığı 'İş Bitirme Sanatı' adlı kitabında sıkça bahsettiği bir tekniğin adı ‘anchoring,’ yani çapa atma. Trump, karşı tarafı ikna etmenin en iyi yollarından birinin başta uçuk bir pozisyon belirtip, aslında istenilen sonuca varana kadar o pozisyondan caymamak olduğunu kitapta anlatıyor.
ABD'li gazeteci ve CNBC spikeri Andrew Ross Sorkin, The New York Times’la (NYT) hafta başında yaptığı bir röportajda, alınabilecek herhangi bir yumuşama kararının Amerikan hükümetinin müzakerelerdeki pozisyonunu baltalayacağını söyledi.
Bu durumda, Trump’ın diğer ülkelerle gümrük vergileri konusunda anlaşmaya varmak için yürüttüğü müzakereleri vergiler yerindeyken değil de ertelenmiş bir şekilde yapması aslında kendi stratejisinden değil, Amerikan borsasının düşüşü ve özellikle de tahvil piyasasındaki getirilerin artışından kaynaklandığı düşünülüyor.
Eski ABD Başkanı Bill Clinton döneminde hazine bakanlığı görevini sürdüren ekonomist Lawrence Summers, uzun dönem getirilerindeki artışın ve Amerikan piyasasının düşüşünün, ABD'nin ciddi bir finansal krizin eşiğinde olduğunun habercisi olduğunu Çarşamba sabahı yayınladığı X postlarında anlattı.
Her ne kadar Trump’ın çarşamba öğlen yayınladığı karar, Amerikan borsasına son 16 yılın en iyi gününü yaşatarak bazı finansal kriz korkularını bir nebze yatıştırmış olsa da, büyük resimde yaptığı hasarı geri dönüştürebileceğine uzmanlar pek güvenmiyor.
Sorkin gümrük vergilerinin Amerika’nın yurtdışındaki itibarını zedeleyebileceğini ve dünya çapında tuttuğu yumuşak gücü yok edebileceğini NYT'ye anlattı.
“Mesela, McDonalds ve Starbucks gibi Amerika’yla özdeşleşmiş şirketler, Amerika’nın tarifelerinden ekonomik veya siyasi zarar görmüş dış pazarlardaki tüketicilerden tepki yiyebilir” dedi Sorkin.
Peki, Trump’ın nihai kararı ne olursa olsun, 'iş işten geçti mi?'
The Economist baş editörü Zanny Minton Beddoes de Amerikan haber organizasyonu NPR’a aynı konudan çekindiğini itiraf etti.
Son bir haftadır Beyaz Saray’dan çıkan gelişmelerin Amerika’yı dönülemeyecek bir yola soktuğunu belirten Beddoes, diğer ülkelerin artık Amerika’yı giderek daha da zorba, bencil ve çıkarcı bir ülke olarak gördüklerini söyledi.
