Avrupalı petrol devleri yenilenebilir enerji yolundan geri adım atıyor
- BP, enerji geçişi planlarından geri adım atarak petrol ve gaz projelerine yatırım yapmaya odaklanıyor. Shell ve Equinor gibi rakipler de benzer şekilde düşük karbon projelerini azaltarak kısa vadeli karlılığı artırmayı hedefliyor.
- Ancak, bu değişimlerin küresel sıcaklık artışını sınırlama hedefini tehlikeye atabileceği ve fosil yakıt talebinin geleceğiyle ilgili belirsizlikler olduğu vurgulanıyor.
Yaklaşık beş yıl önce BP, kendini bir petrol şirketinden düşük karbonlu enerjiye odaklanan bir işletmeye dönüştürme amacıyla iddialı bir hamlede bulunmuştu. Ancak şimdi, İngiliz şirketi, büyük bir petrol ve gaz oyuncusu olarak köklerine dönmeye ve rakipleriyle uyumlu bir büyüme hikayesiyle hisselerini canlandırmayı hedefliyor. Ayrıca, gelecekteki karlar konusunda yatırımcıların endişelerini gidermeye çalışıyor.
Rakipleri Shell ve Norveç’in devlet kontrolündeki Equinor da bu on yılın başlarında belirledikleri enerji geçişi planlarını geri çekiyor. Bu değişim, iki büyük gelişmeyi yansıtıyor: Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle yaşanan enerji şoku ve deniz üstü rüzgar projelerinde maliyet artışları, tedarik zinciri sorunları ve teknik problemler nedeniyle yenilenebilir enerji projelerinin karlılığındaki düşüş.
BP CEO’su Murray Auchincloss, şirketin performansını iyileştirmek ve getirileri artırmak için ABD Körfez Kıyısı ve Orta Doğu gibi bölgelerde yeni petrol ve gaz projelerine milyarlarca dolar yatırmayı planlıyor. Bununla birlikte, BP, düşük karbonlu operasyonlarını yavaşlatarak, 18 erken aşamadaki hidrojen projesini durdurdu ve rüzgar ve güneş operasyonlarını satma planları duyurdu. Ayrıca, Londra’daki hidrojen ekibini yarı yarıya küçülterek 40 kişiye indirdi.
Shell CEO’su Wael Sawan ise şirketinin performansını iyileştirmek için agresif bir yaklaşım sergileyeceğini ve Exxon Mobil ile Chevron gibi daha büyük ABD rakipleriyle olan değerleme farkını kapatmayı hedeflediğini açıkladı. Shell, 2020 yılında satın aldığı ve karbon emisyonlarını dengelemek amacıyla tarım projeleri geliştiren Avustralyalı Select Carbon şirketi için alıcı arıyor.
BP’deki bazı çalışanlar, şirketin yeniden bir petrol ve gaz devi olarak kendini kurabilecek yeterli deneyime ve beceriye sahip personel bulundurup bulundurmadığından şüphe ediyor.
BP CEO’su Auchincloss, çalışanlarla yaptığı bir çevrimiçi toplantıda, BP’nin eski CEO Bernard Looney’nin yenilenebilir enerji üretim varlıkları inşa etme ve emisyonları azaltma stratejisinin tersine, yeni petrol ve gaz üretimi geliştirebileceğini söyledi. Ancak bazı çalışanlar, 2020’den bu yana yüzlerce çalışanını işten çıkaran BP’nin, üretim artışını başlatacak yeterli rezerv mühendislerine sahip olup olmadığını sorguluyor.
Equinor, düşük karbonlu işlerini gözden geçirerek bazı erken aşama projeleri iptal etti ve daha ileri aşamadaki deniz üstü rüzgar projelerine odaklanmayı tercih etti. Şirket, piyasa koşullarına uyum sağlamak adına, "Endüstri toparlandığında etkili bir şekilde rekabet edebilmek" amacıyla strateji değişikliğine gittiğini belirtti.
Tamamen vazgeçmediler
Ancak Shell, BP ve Equinor, düşük karbonlu enerjiye yapılan yatırımları tamamen terk etmediler. Şirketler, biyoyakıtlar gibi hızlı kar getirebilecek alanlara odaklanıyorlar. Ayrıca, deniz üstü rüzgar projeleri ve hidrojen projeleri geliştirmeye de devam ediyorlar. BP CEO’su Auchincloss, bu projelere önemli yatırımlar yapmayı planladıklarını ve geçiş büyüme işlerindeki getirilerin, tarihsel işlerinden elde ettikleriyle aynı seviyede olması gerektiğini vurguladı.
Fransa’nın TotalEnergies ise düşük karbonlu enerjiye sürekli yatırım yaparak Shell ve BP’yi geride bırakmış durumda. Bu durum, enerji geçişi planlarındaki yavaşlama ile küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlama hedefinin kaçırılacağı uyarılarıyla çakışıyor.
Fosil yakıt tüketiminin geleceği belirsizleşirken, BP ve diğer Avrupa şirketlerinin kârlılıklarını sürdürebilme yeteneği konusunda yatırımcılar hala şüpheli.
Küresel petrol talebinin, elektrikli araç satışlarının artmasıyla on yıl sonuna kadar zirveye ulaşması bekleniyor. Bu da şirketlerin, emisyon azaltım hedeflerini revize etmek zorunda kalabileceklerini gösteriyor. Yatırımcılar, geçiş planlarının başarılı olabilmesi için doğru yönetim teşviklerine, hissedarlar tarafından net bir mandaya ve şirketlerin değer yaratmaya odaklanmalarına ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
