Almanya’da 'kill switch' endişesi: ABD, F-35’leri uzaktan kapatabilir mi?
- Almanya’nın ABD’den gelecek sene 35 adet F-35A savaş uçağı satın alma planı, bu uçakların Washington tarafından uzaktan devre dışı bırakılabileceği endişesiyle tartışma konusu oldu.
- Alman yetkililere göre, Trump yönetimi F-35A savaş uçaklarına 'kill switch' (kapatma anahtarı) adı verilen sistemi entegre ederek jetleri istediği anda devre dışı bırakabilir.
Almanya’nın ABD’den 35 adet F-35A savaş uçağı satın alma planı, Washington’un bu uçakları uzaktan devre dışı bırakabileceği endişesi nedeniyle yeniden tartışma konusu oldu. ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna politikası doğrultusunda aldığı kararlar, Berlin’deki güvenlik endişelerini yeniden gündeme getirdi. Alman yetkililere göre, Trump yönetimi F-35A savaş uçaklarına 'kill switch' (kapatma anahtarı) adı verilen bir sistem entegre ederek jetleri istediği anda devre dışı bırakabilir.
'Sadece iddiadan ibaret değil, anlaşma iptali gündeme gelebilir'
Almanya, 2026 itibarıyla 8.3 milyar euroluk anlaşma kapsamında F-35A teslim almayı planlıyor. Ancak, uzun süredir dile getirilen bir iddia, yeniden tartışmaya açıldı: ABD, bu uçaklara uzaktan erişim sağlayarak devre dışı bırakabilir mi?
Alman savunma şirketi HENSOLDT’un iletişim direktörü Joachim Schranzhofer, Bild gazetesine yaptığı açıklamada, bunun sadece bir söylentiden ibaret olmadığını belirtti. Eğer ABD’nin gerçekten bir 'kapatma anahtarı' yeteneği varsa, bu durum Avrupa’nın askeri bağımsızlığı açısından ciddi bir güvenlik riski oluşturabilir.
Savunma uzmanı Richard Aboulafia ise Financial Times'a (FT) yaptığı açıklamada, yazılımda yapılacak küçük değişikliklerle ABD'nin uçakların çalışmasını durdurabileceğini belirtiyor ancak henüz kill switch'in bu uçaklarda olduğuna dair somut bir kanıt yok.
Eski Münih Güvenlik Konferansı Başkanı Wolfgang Ischinger de ABD'nin Ukrayna'ya desteği kesmesinin Almanya'nın Washington'a duyduğu güveni sarstığını belirterek, "ABD, Almanya'nın alacağı F-35'lere de Ukrayna'da yaptığını yaparsa anlaşmanın iptali gündeme gelebilir" dedi.
İsviçre reddetti: Uzaktan kumandalı bir uçak yok
Öte yandan İsviçre Savunma Bakanlığı, ABD’nin F-35’leri uzaktan kontrol edebileceği iddialarını reddetti. Benzer şekilde, Belçika Savunma Bakanı General Frederik Vansina da geçen hafta yaptığı açıklamada F-35’in 'uzaktan kumandalı bir uçak olmadığını' söyledi.
Avrupa'nın silah ithalatı yüzde 155 arttı
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) yeni yayımladığı rapora göre Ukrayna Savaşı sonrası Avrupa'da birçok ülke savunma harcamalarını artırma kararı alırken kıtanın silah ithalatı 2020-2024'te yüzde 155 arttı.
Avrupa, 2015-2019'da küresel silah ithalatının yüzde 11'ini gerçekleştirirken, bu oran 2020-2024'te yüzde 28'e yükseldi. Avrupalı NATO üyelerinin silah ithalatı da 2020-2024'te önceki 5 yıla kıyasla yüzde 105 artarken, bu silahların yüzde 64'ü ABD tarafından sağlandı. Bu oran 2015-2019'da yüzde 52'ydi.
ABD şirketlerinin 2015-2019'da yüzde 35 olan küresel silah ihracatındaki payı, 2020-2024'te yüzde 43'e yükseldi.
