AB'den ABD'ye gözdağı: Apple ve Meta'ya rekor rekabet cezası

Avrupa Komisyonu, dijital piyasalarda rekabeti engelledikleri gerekçesiyle iki Amerikan teknoloji devine toplamda 700 milyon euro para cezası uyguladı. Apple’a App Store’daki kısıtlayıcı uygulamalar nedeniyle 500 milyon euro, Meta’ya ise kullanıcı verilerinin işlenmesine ilişkin sunduğu sınırlı tercih seçenekleri nedeniyle 200 milyon euro ceza kesildi.

Virkkunen: “Görevimiz vatandaşları ve yenilikçileri korumak”

AB Komiseri Henna Virkkunen, kararla ilgili yaptığı açıklamada, “Avrupa’da vatandaşların ve yenilikçi işletmelerin haklarını korumak bizim görevimiz. Dijital pazarda adil rekabeti sağlamak adına gerekli adımları atmaktan çekinmeyeceğiz,” ifadelerini kullandı.

ABD ve şirketlerden sert tepki

Cezalara teknoloji devlerinden ve ABD’den tepki gecikmedi. Meta, Avrupa Birliği’ni “başarılı Amerikan şirketlerini hedef almakla” suçlarken, Apple ise Komisyon’un kararını “haksız ve orantısız” buldu. Apple, teknolojisini üçüncü taraflara ücretsiz sunmaya zorlandığını savundu.

Analistler, kararların ABD ile Avrupa Birliği arasında ticaret ve teknoloji politikaları açısından yeni gerilimleri tetikleyebileceğini belirtiyor. Hatırlanacağı üzere, ABD Başkanı Donald Trump geçmişte AB’yi “Amerika’dan faydalanmakla” suçlamış ve Avrupa ürünlerine ek gümrük vergileri getirmişti. Beyaz Saray’dan ise henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Komisyon: “Kurallar net, süreç adil”

2024 yılında başlatılan soruşturmalar sonucunda, Apple’ın geliştiricilere alternatif dağıtım kanalları sunmadığı, Meta’nın ise kullanıcı onayı mekanizmalarında yeterli şeffaflığı sağlamadığı tespit edildi.

AB Komisyonu Üyesi Teresa Ribera, “Apple ve Meta, platformlarına olan bağımlılığı artıran uygulamalarla dijital pazar yasalarına uymadı. Bu nedenle öngörülebilir ve dengeli bir yaptırım süreci yürüttük” açıklamasını yaptı.

Epic Games'ten karara destek

Apple ile uzun süredir hukuki mücadele içinde olan Epic Games, AB’nin kararını memnuniyetle karşıladı. Şirketin CEO’su Tim Sweeney, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “Bu, dünya genelindeki geliştiriciler için büyük bir zafer,” ifadesini kullandı.

Dijital rekabet artık küresel gündemde

Fransa’daki EDHEC Business School’dan Prof. Anne Witt, AB’nin attığı adımların yalnızca Avrupa'yı değil, küresel dijital ekonomiyi de etkilediğini belirterek, “Bu kararlar, AB’nin teknoloji devlerine yönelik stratejik duruşunun açık bir göstergesi” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan ABD’de Apple ve Meta tarafından desteklenen Bilişim Teknolojileri ve İnovasyon Vakfı (ITIF), Komisyon’un cezalarını eleştirerek, AB’nin yasaları “ABD firmalarına karşı bir gelir aracı” olarak kullandığını öne sürdü.

Geçtiğimiz yıl benzer düzenlemeler İngiltere’de de yürürlüğe girmiş, büyük teknoloji firmalarına yönelik çok sayıda soruşturma başlatılmıştı.