ABD, Çinli petrokimya şirketlerine 'İran petrolü' yaptırımı uyguladı
- ABD yönetimi, İran'dan ham petrol ithal ettikleri gerekçesiyle iki Çinli petrokimya grubuna yaptırım uyguladı.
ABD yönetimi, İran'dan ham petrol ithal ettikleri gerekçesiyle iki Çinli petrokimya grubuna yaptırım uyguladı. Washington, bu adımı İran’a yönelik "azami baskı" kampanyasının bir parçası olarak değerlendirirken, Çin ile İran arasındaki enerji ticaretine yönelik endişelerini de bir kez daha dile getirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, yaptırımlar kapsamına alınan şirketlerden birinin, Huaying Huizhou Daya Bay Petrokimya Terminali Depolama olduğu belirtildi. Bakanlık, söz konusu şirketin, İran’dan gelen ham petrolü, halihazırda yaptırımlar altında bulunan bir gemiden satın alarak depoladığını ve böylece Amerikan yaptırımlarını ihlal ettiğini bildirdi.
Hazine Bakanlığı ise İran ordusuna bağlı gemiler ve Yemen’deki Husiler tarafından taşınan İran petrolünü satın alan Çinli rafineri şirketi Luqing Petrochemical'a yönelik yaptırım kararını duyurdu. Bakanlık, bu yaptırımın, ABD’nin ilk kez Çin’deki özel rafinerilere, diğer adıyla “çaydanlık” rafinerilere doğrudan ceza uyguladığı bir adım olduğunu vurguladı.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, "İran petrolünün çaydanlık rafinerisi alımları, dünyanın önde gelen terör devlet sponsoru olan İran rejimi için birincil ekonomik can damarını sağlıyor," ifadelerini kullanarak, Washington’un İran’ın nükleer programına ve terörizme finansman sağlamasına neden olan gelir akışlarını kesme konusundaki kararlılığını yineledi.
Trump yönetimi, İran üzerindeki baskıyı artırma stratejisi çerçevesinde, İran petrolünü Çin'e gönderen kuruluşlara yönelik yaptırımların genişletileceğini belirtti. Başkan Donald Trump, İran’ın dini liderine hitaben bir mektup yazarak, ABD ile bir anlaşmaya varması yönünde çağrıda bulundu ancak Tahran bu teklife yanıt vermedi. Trump, diplomatik bir çözümün sağlanmaması halinde "korkunç" sonuçların doğabileceği uyarısında bulundu.
ABD Enerji Enformasyon Ajansı’nın verilerine göre, İran’ın ham petrol ihracatı son dört yılda üç kattan fazla artarak 2020’de günlük 400 bin varil seviyesinden, 2024'ün ilk üç çeyreğinde günlük 1,5 milyon varilin üzerine çıktı. Bu sevkiyatların neredeyse tamamı Çin’e yönlendirildi. OPEC üyesi olan İran’ın toplam üretim kapasitesi ise günlük 3,8 milyon varil seviyesinde bulunuyor. Dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı konumundaki Çin, geçen yıl toplamda günlük yaklaşık 11 milyon varil petrol ithal etti.
Washington, yaptırımlarla İran’ın petrol ihracatını tamamen ortadan kaldırmayı hedefliyor. Hazine Bakanlığı, yaptırımları yalnızca petrokimya şirketleriyle sınırlı tutmayarak, İran petrolünün taşınmasına aracılık eden Çinli ve Hong Kong merkezli 19 kuruluşa daha yaptırım uygulandığını açıkladı. Bu kuruluşların, İran petrolünü Çin’e taşıyan “gölge filo” olarak adlandırılan gemi ağının bir parçası olduğu ifade edildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, "İran, istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini finanse etmek için petrol gelirlerini kullanmaya çalıştığı sürece, ABD hem İran’ı hem de yaptırımları ihlal eden tüm ortaklarını sorumlu tutacaktır," şeklinde konuştu.
Washington, İran ile Pekin arasındaki işbirliğini yakından takip etmeye devam ediyor. Financial Times, Ocak ayında füze iticisi üretiminde kullanılan kimyasal bir bileşeni taşıyan iki İran gemisinin Çin’den İran’a doğru yola çıkmak üzere hazırlandığını bildirdi. Habere göre, bu gemilerden biri olan Golbon, Çin’den ayrıldıktan sonra İran’ın güneyindeki Bandar Abbas limanına ulaştı.
ABD’nin yeni yaptırımlarına ilişkin Çin Büyükelçiliği’nden herhangi bir yanıt gelmezken, Washington’un İran üzerindeki baskıyı artırma stratejisinin devam edeceği belirtiliyor.
