Suudi Arabistan'da "aptal para" dönemi sona erdi: Yerli yatırımlar artıyor
- Suudi Arabistan, Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) varlıkları 2023 yılında yüzde 29 artırarak 2,87 trilyon Suudi riyaline (765,2 milyar dolar) ulaştı. Yerel yatırımlara aktarılan kaynaklar yüzde 15 büyüdü.
- Suudi Arabistan, Vision 2030 planı çerçevesinde ekonomiyi çeşitlendirmek için yerli yatırımları teşvik eden ve zorunlu kılan yeni yasalar ve reformlar getirdi. Bu, Suudi Arabistan’ın artık sadece bir finansal rezerv olarak görülmeyeceği anlamına geliyor. Başka bir ifadeyle Körfez'in aptal para dönemi sona erdi.
- Suudi Arabistan, 2030 yılına kadar yıllık 100 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım çekmeyi hedefliyor. Ancak, bu hedefe ulaşmak için hâlâ uzun bir yol var ve bazı gözlemciler bu hedefin gerçekçi olup olmadığı konusunda şüpheli.
Suudi Arabistan, yerli yatırımlara odaklanarak ekonomisini dönüştürmeye devam ediyor. Ülkenin 925 milyar dolarlık Kamu Yatırım Fonu (PIF), 2023 yılında varlıklarını yüzde 29 artırarak 2,87 trilyon Suudi riyaline (765,2 milyar dolar) ulaştırdı. Bu artışın arkasındaki en büyük güç ise yerel yatırımlar oldu.
PIF'in yıllık raporuna göre, yerel altyapı ve gayrimenkul geliştirme yatırımları yıllık yüzde 15 artarak 233 milyar riyale, yabancı yatırımlar ise yüzde 14 artarak 586 milyar riyale ulaştı. Suudi hükümeti, Vision 2030 planı doğrultusunda ekonomisini çeşitlendirmek ve petrol bağımlılığını azaltmak amacıyla yeni yasalar ve reformlar getirerek yerli yatırımları teşvik ediyor.
Amerikan Ticaret Odası Onursal Başkanı Tarik Solomon, “PIF’in raporu, dış yatırımlardan yerel fırsatlara odaklanmayı gösteriyor. Suudi Arabistan’ı sadece bir finansal rezerv olarak görme günleri sona eriyor,” dedi. Solomon, PIF ile başarı sağlamanın, karşılıklı güvene dayalı uzun vadeli ortaklıklar kurmakla mümkün olduğunu vurguladı.
Suudi Arabistan’ın yeni stratejisi, yabancı yatırımcılar için de yeni düzenlemeler getiriyor. 1 Ocak 2024'te yürürlüğe giren bir yasayla, Körfez'de faaliyet gösteren yabancı şirketlerin Suudi hükümetiyle sözleşme yapabilmesi için Orta Doğu genel merkezlerini Riyad'da bulundurmaları zorunlu hale getirildi. Ayrıca, Suudi Arabistan’ın güncellenen Yatırım Yasası, 2030 yılına kadar yıllık 100 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım çekmeyi hedefliyor. Ancak şu anda bu hedefin çok uzağında, yıllık ortalama doğrudan yabancı yatırım 12 milyar dolar seviyesinde seyrediyor.
Bölgedeki bazı gözlemciler, bu hedefin gerçekçi olup olmadığı konusunda şüphelerini dile getiriyor. Bununla birlikte, yeni yasaların yabancı yatırımcıların haklarını güvence altına alarak ve iş yapma süreçlerini basitleştirerek yatırım ortamını iyileştirmesi bekleniyor.
Suudi Arabistan’ın strateji değişimi, uzun zamandır Körfez’i “aptal para” kaynağı olarak gören denizaşırı şirketlere de net bir mesaj veriyor: Artık yatırımlar daha derin bir incelemeye tabi tutuluyor ve çok daha seçici davranılıyor. Dubai merkezli yatırım bankası Awad Capital’in ortak ve genel müdürü Marc Nassim, bu durumu “Önceden, 'San Francisco’dan bir fon yöneticisiyim, lütfen bana birkaç milyon dolar verin' demek çok daha kolaydı," şeklinde özetliyor.
