Macron'dan milletvekillerine çağrı: "Hükümeti devirecek oylamayı reddedin"

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Çarşamba günü yapılacak güven oylaması öncesinde milletvekillerine kişisel hırslarını bir kenara bırakmaları ve hükümeti devirecek bir oylamayı reddetmeleri çağrısında bulundu. Macron, böyle bir adımın ülkeyi siyasi kaosa sürükleyeceğini belirtti.

Le Pen ve Ulusal Cephe'den güven oylamasına destek

Aşırı sağcı lider Marine Le Pen ve Ulusal Cephe (National Rally) partisi, sol bir koalisyonun sunduğu güven oylamasını destekleyeceklerini açıkladı. Eğer her iki grup da oylamaya destek verirse, hükümet düşebilir. Haziran ayında yapılan erken seçimlerde Ulusal Cephe, alt mecliste en büyük parti haline geldi. Bu durum, Le Pen’i Paris’in en etkili siyasi figürlerinden biri haline getirdi.

Macron, Salı günü Suudi Arabistan ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, "Bugün siyasilerin kendilerine sormaları gereken tek soru, ülkeye ve Fransız halkına nasıl faydalı olabilecekleridir. Kendi hırslarına ya da çıkarlarına nasıl hizmet edecekleri değil," ifadelerini kullandı. Le Pen’in partisinin oylamayı desteklemesinin "dayanılmaz bir sinizm" olacağını belirten Macron, böyle bir karar alacaklarına inanmadığını söyledi.

Fransa'da sol ittifak Yeni Halk Cephesi'nin 182, Cumhuriyet için Birlikte İttifakı Ensemble'nin 166 ve sağcı grupların ise 142 sandalyesi bulunuyor.

En son 1962'de hükümet güvenoylamasıyla düştü

Fransa'da milletvekilleri, Çarşamba günü TSİ 18.00'de güven oylamasını tartışmaya başlayacak. Oylamanın kısa bir süre sonra yapılması bekleniyor. Başbakan Michel Barnier, oylamanın geçmeyeceğine dair umudunu dile getirerek, "Ülkenin yüksek çıkarları, ortak iyilik ve ulusal çıkarlar bir anlam ifade ediyor" dedi. Fransa'da bir güven oylamasının hükümeti düşürebilmesi için Ulusal Meclis'te mutlak çoğunluğun (577 milletvekilinden en az 289'unun) güvensizlik yönünde oy kullanması gerekiyor.

Fransa'da en son 1962 yılında Fransa Başbakanı Georges Pompidou, Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün desteğiyle, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngören bir yasa tasarısını Anayasa’nın 49.3. maddesini kullanarak meclisten geçirdi. Bu adım, muhalefetin hükümete karşı bir güvensizlik oyu önergesi sunmasına yol açtı. Önerge başarılı oldu ve hükümet düşmek zorunda kaldı. Ancak, Cumhurbaşkanı de Gaulle, meclisi feshederek erken seçim çağrısında bulundu. Seçimlerin ardından Pompidou yeniden başbakan oldu ve hükümet daha güçlü bir şekilde iktidara döndü. Sonrasında yapılan referandumla birlikte ülkede cumhurbaşkanları halk tarafından seçilmeye başlandı.

Ulusal Cephe: "Halkın acılarına sağırlar"

Ulusal Cephe Başkanı Jordan Bardella, Macron ve Barnier’in açıklamalarını eleştirerek, “Ülkede neler olup bittiğinden tamamen kopuklar, Fransız halkının acılarına sağırlar,” dedi ve güven oylamasını destekleyeceklerini yineledi.

Siyasi kriz nasıl başladı?

Siyasi kriz, Macron’un Avrupa seçimlerinde ağır bir yenilgi almasının ardından erken seçim çağrısı yapmasıyla başladı. Bu durum, alt meclisi üç zıt bloğa böldü: Macron’u destekleyen zayıflamış bir merkez, bir sol ittifak ve Le Pen liderliğindeki güçlenmiş bir aşırı sağ. Koalisyonun mümkün olmadığı bu tabloda Macron, Eylül ayında Michel Barnier’i başbakan olarak atadı. Barnier’in görevi, Fransa’nın karmaşık mali durumunu düzene sokmaktı.

Barnier, Pazartesi günü popüler olmayan bir bütçe yasa tasarısını meclisten geçirmek için anayasal bir mekanizma kullandı. Başbakan bütçeyi oylama yapılmadan geçirmeyi sağlayan anayasal hakkını kullanmayı tercih etti. Öte yandan bu adım muhalefete güvenoyu çağrısı yapma hakkı veriyor.

Bu adım, Ulusal Cephe ve sol koalisyonun güven oylaması çağrısı yapmasına neden oldu. Le Pen, Barnier’in bütçeyi kendi taleplerine büyük ölçüde uyarlamasına rağmen, oylamayı ileriye taşıdı.

Ekonomik sonuçlar ve gelecek senaryolar

Hükümetin düşmesi durumunda Fransa, 1958'de Beşinci Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana en kısa süre görev yapan başbakanla karşı karşıya kalacak. Bu senaryo, Fransa’nın tahvil piyasasında cezalandırılmasına neden oldu ve borçlanma maliyetleri geçtiğimiz hafta bir noktada Yunanistan seviyelerine kadar yükseldi. Barnier, görevden alınması durumunda finansal piyasalarda bir “fırtına” yaşanabileceği konusunda uyardı.

Maliye Bakanı Antoine Armand, geçici bir hükümetin vergileri artırabileceği ve güvenlik ile tarım gibi öncelikli harcamaları sınırlayabileceği uyarısında bulundu. Macron ise istifa etmeyeceğini ve görev süresini tamamlayacağını belirtti. 2027’de yapılacak başkanlık seçimlerinde Le Pen’in en güçlü aday olduğu öngörülüyor. Macron, “Fransız halkı tarafından iki kez seçildim ve bununla gurur duyuyorum. Bu güveni son saniyeme kadar onurlandıracağım,” dedi.