İlaç sektörü kur güncellemesini değerlendirdi: Zorunlu ama yetersiz

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AIFD) Genel Sekreteri Ümit Dereli, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan dönemsel euro değerine yapılan yüzde 23.5 artışın zorunlu ama gecikmiş bir karar olduğunu belirterek; kararın sektörün sürdürülebilirliği açısından ihtiyaç duyduğu acil yüzde 35'lik artışın ise gerisinde kaldığını söyledi.

Enflasyon ve kur volatilitesi göz önüne alındığında yeni düzenleme ve iyileştirmelere ihtiyaç olduğunu vurgulayan Dereli, bu yıl bitmeden yapılacak bir düzenleme ile önümüzdeki seneden itibaren ilaç fiyatlandırmasında kullanılandönemsel euro değeri belirleme sıklığının yılda bir defadan ikiye çıkarılması; ayrıca dönemsel euro değerinin belirlenmesinde kullanılan yüzde 60 çarpanının yüzde 70'e yükseltilmesi gerektiğini söyledi.

Dereli, sektördeki mevcut durum göz önüne alındığında, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren kararnamedeki ifadenin, ilaç fiyatlandırmasında 2025 yılında yeni bir kur güncellemesi yapılmama şeklinde anlaşılmaması gerektiğini; zaten bu şekildeki bir kararın hem matematiksel hem de sürdürülebilirlik açısından uygulamada mümkün olamayacağını ifade etti.

Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasına dair kararda değişiklik yapılması hakkında Cumhurbaşkanı kararına göre, ilaç fiyatlandırılmasında kullanılan TL cinsinden euro değeri yüzde 23.5 arttırılarak 17.5483 TL'den 21.6721 TL'ye yükseltildi.

Karara göre, belirlenen euro değeri 2025 yılı için de uygulanmaya devam edilecek.

Türkiye'de kamunun ilaç harcamalarını kontrol altına alabilmek için 2004 yılından bu yana ilaç fiyatlarının belirlenmesinde "referans fiyat" sistemi uygulanıyor. Buna göre, belirlenen kaynak ülkeler olan Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan’a ek olarak ürünün ithal edildiği ülkeler arasından ürünün depocuya satış fiyatı en düşük olan ülkedeki fiyatı baz alınıyor.

Eşdeğeri olmayan ilaçlar için bu referans fiyatın tamamı; eşdeğeri olan ilaçlar için ise referans fiyatın yüzde 60'ı alınıyor. Söz konusu fiyat, yıllık olarak belirlenen dönemsel euro değeri ile çarpılarak ürünün Türk lirası cinsinden fiyatı hesaplanıyor.

Ancak cari açık ve yüksek enflasyonla mücadele eden hükümetin ilaç harcamalarını kontrol altına almayı amaçlayan fiyatlandırma stratejisi son yıllarda ilaç firmaları açısından sert maliyet baskısı yaratmış durumda.

Fiyat hesaplamasında kullanılacak dönemsel euro değeri yarından geçerli olmak üzere 21.6721 TL olarak belirlenirken; güncel euro kuru ise bugün saat 1242 itibarıyla 36.8250 seviyesinde bulunuyor.

İlaç fiyatlarının belirlenmesinde kullanılacak yeni dönemsel euro değerinin açıklanmasının ardından Reuters'a değerlendirmede bulunan Dereli, "Elbette en ufak bir iyileştirme bile bizim için değerli. Ancak bu çok gecikmiş birşey. İlaç sektörü olarak bunun aylar öncesinden yapılması gerektiğini konunun ilgililerine aktarmıştık. Bugüne kadar çoktan yapılması gereken birşeydi" dedi ve ekledi:

"Ancak yapılması gerektiğini öngördüğümüz ve matematiksel olarak da gerekçeleri ile ifade ettiğimiz oranın altında bir düzenleme. Biz minimum yüzde 35'lik bir düzenlemenin yapılması gerektiğini dile getiriyorduk."

İlaç fiyatlandırmasındaki euro kuru yüzde 23,5 artırıldıGündem

İlaç fiyatlarının düzenlemesinde kullanılan euro kuru en son 2023 Aralık ayında güncellenmiş ve yüzde 25 artırılarak 17.5483 TL olarak belirlenmişti.

Dereli, "2023 Aralık ayında fiyatı yüzde 25 artırılıp o günden bugüne kadar Türkiye'de fiyatı hiç değişmemiş olan hangi mal veya hizmet vardır? Dolayısıyla bu yapılan değerleme tabi ki önemlidir; bununla birlikte olması gerekenin altında bir düzenleme yapılmıştır" diye konuştu.

Dereli, yayımlanan karar ile belirlenen yeni dönemsel euro seviyesinin 2025 yılı boyunca da kullanılarak önümüzdeki yıl yeni bir güncelleme yapılmama şeklinde bir yorumun doğru olmadığını belirterek, "Zaten böyle bir karar sürdürülebilirlik açısından ve matematiksel olarak mümkün olamaz" dedi.

2025 yılına girmeden, ilaç fiyatlandırma mevzuatının mutlaka değiştirilmesi gerektiğini vurgulayan Dereli, "En geç 31 Aralık 2024 tarihine kadar mutlaka ilaç fiyatlandırma mevzuatının güncellenmesine ve dönemsel euro değerini hesaplamada kullanılan yüzde 60 çarpanının yüzde 70 olarak değiştirilmesi ve kur düzenlemesi sıklığının da minimum senede ikiye çıkarılmasına gerek var" diye konuştu.

AIFD ve Avrupa İlaç Sanayi ve Dernekleri Federasyonu (EFPIA) desteğiyle IQVIA tarafından hazırlanan "Türkiye İlaç Sektörü Raporu"na göre, Türkiye ilaç pazaranın büyüklüğü 2023 itibarıyla 10.3 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Türkiye'de ilaç harcamalarının yüzde 70.5'i kamu tarafından karşılanıyor.