Her yerde seçim pazar günü yapılırken ABD'de neden salı günü?
- Bugün ABD nüfusunun sadece yüzde 2'sini oluşturan çiftçilerin 1845 yılında istediğini aldığı model.
Türkiye dahil pek çok ülke pazar günleri sandık başına giderken Amerika'daki seçimlerin neden hep salı gününe denk geldiğini merak ettiniz mi? Bu sorunun yanıtı 200 yıl öncesine dayanıyor. 1700'lerin sonu 1800'lerin başında Amerika'nın eyaletleri başkanlık seçimleri için oylamaları 34 günlük bir süre içinde yapabiliyordu, ancak bu epey sorunlu bir süreçti. Yetkililer 34 gün içinde erken oylama yapan eyaletlerin kamuoyunu etkileyebileceğini ve oylamayı daha sonra yapan eyaletlerde sonucu etkileyebileceğini kısa sürede fark ettiler. Buldukları çözüm, herkesin oy kullanacağı belirli bir gün seçerek ülkenin seçim sürecini birleştirmek oldu.
1845 yılında Kongre, Kasım ayının ilk pazartesi gününden sonraki ilk salı gününü seçim günü olarak belirleyen bir yasa çıkardı. Bu tarih bugün de geçerliliğini koruyor.
Peki Kongre neden bugünü seçti? Amerika'nın büyük bir kısmı 19. yüzyılda tarım arazisiydi ve hayat ekim, hasat ve ürün satışından oluşan rutin etrafında dönüyordu. Çiftçiler için genellikle pazar yerine çıktıkları çarşamba günleri hızla elendi.
Pazar günleri de kiliseye gitmek demekti. Bu yüzden o da iyi bir seçenek değildi. Birçok kişi oylama merkezlerinden uzakta yaşadığı için kongre seçmenlerin sandığa gitmeleri için zaman tanımak istedi. Salı günü ana iş günü çarşambayı etkilemeden kiliseden sonra seyahat etmek için yeterli zaman sağladığından en uygun seçenekti. Çiftçiler seçim ayını da etkiledi.
Çünkü ilkbahar ve yaz geleneksel olarak tarla ekim mevsimine işaret ederken yaz sonu ve sonbahar başı hasat nedeniyle yoğundu. Dolayısıyla seçimlerin kasım ayında yapılması mantıklı geliyordu. Hasadın genellikle bittiği ancak soğuk havaların henüz başlamadığı ilk hafta.
Çiftçilik ve tarımla geçinen aileler artık Amerikan nüfusunun sadece yüzde 2'sini oluştursa da Amerika seçimlerinin kasım ayının ilk pazartesi gününden sonraki salı günü yapılması geleneği ise yıllara meydan okuyor.