Çin 283 milyar dolarlık teşvik paketi açıklamaya hazırlanıyor
- Çin hükümeti, ekonomiyi desteklemek amacıyla 2 trilyon yuanlık (283 milyar dolar) yeni bir teşvik paketi açıklayabilir. Teşviklerin kamu harcamalarını artırmak için hükümet tahvilleri yoluyla sağlanması bekleniyor.
- Teşvik paketinin hedefleri arasında tüketimi artırmak için sübvansiyonlar, tüketim kuponları ve çocuklu ailelere destek gibi önlemler yer alabilir.
- Çin, altyapı doygunluğu nedeniyle bu sektöre yatırımın sınırlı kalacağı bir döneme girerken, yerel hükümet borçlarını hafifletmek için daha fazla borçlanmaya başvurabilir.
Yatırımcılar ve analistler, Çin'in ekonomisini canlandırmak ve güveni artırmak için 2 trilyon yuan'a (283 milyar dolar) kadar çıkabilecek yeni bir mali teşvik paketi açıklamasını bekliyor. Cumartesi günü yapılacak ve büyük merakla beklenen basın toplantısında Çin Maliye Bakanı'nın bu planı açıklayabileceği düşünülüyor. Bloomberg News'in anketine katılan 23 piyasa katılımcısının çoğu, bu teşvik paketinin hükümet tahvilleri aracılığıyla sağlanmasını öngörüyor.
Ekonomide yön değişikliği mi?
Teşvik paketinin büyüklüğünün yanı sıra, hükümetin hangi alanlara destek vereceği de merak ediliyor. Hükümetin, yıllardır gayrimenkul ve altyapı yatırımlarıyla borçla büyüme modelinin ötesine geçip ekonomiyi hangi yöne çekeceği bu adımlarla belirlenecek. INSEAD Ekonomi Profesörü Pushan Dutt, "Teşvik çok yıllı olmalı ve hane halklarına yönelik olmalı, gayrimenkul yatırımı odaklı büyümeyi yeniden başlatmamalı." şeklinde görüş bildirdi.
Hafta sonu basın toplantısı
Hükümetin mali politikaları güçlendireceğini açıkladığı hafta sonu yapılacak olan bu basın toplantısı, yatırımcıların Çin'in teşvik çabalarının boyutunu değerlendirdiği bir döneme denk geliyor. Ayrıca, yetkililer pazartesi günü işletmeler için desteği artırma planları üzerine bir brifing de yapmayı planlıyor.
Çin, eylül sonunda ilan edilen bir dizi adımla faiz oranlarını düşürdü ve gayrimenkul ile borsa piyasalarına destek verdi. Ancak yatırımcılar, ekonomistlerin güveni artırmak için hayati öneme sahip olduğuna inandıkları mali müdahaleleri talep etmeye devam ediyor. Çin'de yerel hisse senetleri, hafta boyunca dalgalı bir seyir izledi. Çarşamba günü 10 günlük rallinin sona ermesiyle CSI 300 Endeksi Cuma günü yüzde 1'den fazla düşüş kaydetti.
Teşvik paketi beklentisi
Standard Chartered’ın Çin ve Kuzey Asya baş ekonomisti Ding Shuang, "Devlet kurumlarının politika yayımlamadan önce piyasanın nabzını tutması bekleniyor. Beklentilerin yükselip sonra düşmesine izin vermemeleri ve piyasa hissiyatına darbe vurmaktan kaçınmaları gerekiyor." dedi. Ankete katılan ekonomistlerin ve fon yöneticilerinin çoğu, Maliye Bakanı Lan Fo’an Cumartesi günü teşvik açıklamazsa, önümüzdeki altı ay içinde yeni bir mali teşvik bekliyor.
Harcamaların artması bekleniyor
Çin’in, 2024 yılı sonuna kadar kamu harcamalarını artırmak için daha fazla devlet borcu satacağını ve en olası seçeneğin özel tahviller olacağını tahmin ediyorlar. Ankete katılan dört kişi, teşvik paketinin 3 trilyon yuan’ı aşacağını öngörüyor. Teşvik paketinin bir kısmının, Çin’in pandemi sonrası toparlanmasında zayıf kalan tüketimi hedef alması bekleniyor.
Katılımcılar, tedbirlerin şunları içerebileceğini belirtiyor:
- Yaşlılar ve yoksullar gibi hedef gruplara daha fazla sübvansiyon
- Tüketim kuponları
- Çocuklu ailelere daha fazla destek
- Daha güçlü bir sosyal güvenlik ağı
- Tüketim malları ve araba alımları için daha fazla teşvik
Tüketimi artırmak, ekonomiyi dengelemeye ve büyümeyi sağlamak için ihracata bağımlılığı azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak Pekin, “refahçılık” olarak adlandırdığı duruma ilişkin endişeler nedeniyle doğrudan büyük ölçekli yardımlardan kaçınıyor.
Altyapı yatırımları doygunluğa ulaştı
Çin, geçmişte altyapı yatırımlarına güvenerek ekonomiyi canlandırmıştı. Ancak onlarca yıllık kentleşme sonrasında altyapı doygunluğuna ulaşılması, bu sefer sektöre para harcamanın büyümeyi teşvik etmede daha az etkili olabileceği anlamına geliyor.
Gayrimenkul ve yerel hükümet borçları sorun yaratıyor
Bloomberg Ekonomi birimi, “Durgun ekonominin temelinde, emlak krizi ve yerel hükümetlerin mali sağlığının kötü olması yatıyor. Bu, benzersiz politika zorlukları yaratan bir kombinasyon." şeklinde açıklamada bulundu. Hükümetin bu sorunlara çözüm bulmak için yeni yöntemler geliştirdiği belirtiliyor.
Nitelikli yatırım projeleri bulma zorluğu arttıkça, bazı katılımcılar maliye bakanının özel yerel tahvillerin kullanımına getirilen kısıtlamaları gevşetmesini bekliyor. Bu fonların, geliştiricilerden arazi veya bina satın almak gibi amaçlar için kullanılmasına izin verilmesi gerektiği düşünülüyor.
Yavaşlayan ekonomik büyüme
Çin’in gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH), Nisan-Haziran döneminde son beş çeyreğin en düşük hızında büyüdü. O zamandan bu yana gelen veriler, iç talebin durgun kaldığını ve tüketici ile iş dünyası güveninin düşük seyretmesi nedeniyle deflasyonun yayılma belirtileri gösterdiğini ortaya koydu. Ekonomistler, aylardır hükümetin kamu harcamalarını artırarak durgunluğu telafi etmesi çağrısında bulunuyor. Ancak artan yerel borç riskleri ve arazi satışlarından elde edilen gelirdeki düşüş, yetkililerin teşvikleri sınırlamasına yol açıyor.
2024 yılı boyunca maliye politikası, geniş bütçe harcamalarının yıllık bazda yüzde 3 azalmasıyla ekonomiyi baskı altında tuttu. Bu rakam, Mart ayında hükümetin bütçe raporunda planlanan artışın oldukça gerisinde kaldı.
Merkez hükümet daha fazla borçlanabilir
Bazı katılımcılar, merkezi hükümetin, yerel seviyelerdeki mali baskıyı hafifletmek için daha fazla borçlanacağını ve Çin'in bölgelerinin "gizli" borçlarını daha düşük faizli tahvillerle takas edeceğini öngörüyor. Pekin ayrıca, yerel yönetimlerin memur maaşı gibi günlük harcama ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak için transfer ödemelerini artırabilir.
Çin, bu yılki bütçeye göre geniş hükümet harcamalarındaki açığı kapatmak amacıyla yaklaşık 9 trilyon yuan tutarında yeni devlet tahvili satmayı planlıyordu. Bu rakamın üzerindeki herhangi bir yeni kota, Ulusal Halk Kongresi veya yürütme organı olan Daimi Komite tarafından onaylanmak zorunda olacak.
Çin’in özel tahvilleri teşvik paketine destek olabilir
Önceki yıllardan kalan kullanılmamış tahvil izinlerini kullanmak, genel olarak ulusal yasama organından geçmek zorunda değil. Resmi verilere göre, merkezi ve il hükümetlerinin 2023 yılı sonu itibarıyla kullanıma hazır toplam 2 trilyon yuan civarında harcanmamış kotası bulunuyor.
