İkinci çeyrekte en çok yatırım çeken yerli startup'lar
- KPMG Türkiye'nin 2024 yılı ikinci çeyreği için hazırladığı rapora göre, Türkiye'deki startup yatırımları işlem hacmi bazında artış gösterdi. Ancak işlem adedinde düşüş görüldü.
- Raporda, yapay zeka ve fintech dikeylerinin öne çıktığı, Getir'in 250 milyon dolarlık yatırımı gibi büyük işlemlerin gerçekleştiği vurgulandı.
- Türkiye'de girişim sermayesi ekosisteminde 2024 yılı ikinci çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 işlem arasında Getir ilk sırada konumlanırken onu, Paynet ve Altınay Savunma takip etti.
KPMG Türkiye'nin M&A ve 212 ekipleri ile birlikte hazırladığı “Türkiye Startup Yatırımları” raporunun 2024 yılı ikinci çeyrek sonuçları açıklandı.
Rapor, Türkiye'deki girişim sermayesi piyasasının karşı karşıya olduğu temel eğilimleri, fırsatları ve zorlukları gösteriyor.
Türkiye'de startup yatırımları işlem hacmi bazında arttı
Yılın ikinci çeyreğinde Türkiye'deki startup yatırımları da küresel trende paralel olarak işlem hacmi bazında artış gösterdi ve 58 işlem ile toplam 558,8 milyon dolarlık işlem hacmi gerçekleşti. 2023'ün ikinci çeyreğinde 77 işlem ile toplam 149,9 milyon dolarlık bir hacim gerçekleşmişti.
Satın alımlar dâhil edilmeden yalnızca yatırım işlemleri dikkate alındığında gerçekleşen işlem hacmi 2023'ün ikinci çeyreğindeki 147,5 milyon dolar seviyesinden 2024'ün ikinci çeyreğinde 381,2 milyon dolar seviyesine yükseldi. Aynı göstergeye ilişkin işlem adedi ise 68'den 51'e geriledi.
KPMG Türkiye M&A Danışmanlık Hizmetleri, Şirket Ortağı Özge İlhan Acar yaptığı değerlendirmede, “2024 yılı ikinci çeyreğinde küresel ölçekte VC yatırımcılarının daha yüksek montanlı yatırım yapma eğiliminde oldukları gözlemlenirken küresel işlem adedinde düşüş gözlemlendi. Benzer bir trend Türkiye startup ekosisteminde de hâkim oldu" dedi.
Acar, 2024'ün ikinci çeyreğinin öne çıkan yatırımlarını şöyle sıraladı:
Getir'in 250 milyon dolarlık geç aşama yatırım, Spyke Games, Midas ve Sipay'ın sırasıyla aldığı 50 milyon dolar, 45 milyon dolar ve 15 milyon dolarlık erken aşama yatırımları.
Satın alma tarafında ise iyzico'nun Paynet'i satın alması, Altınay Savunma'nın halka arzı ve Index Grup'un HB Bilişim satın alması öne çıkan işlemlerden oldu.
Acar, sözlerini, "Türkiye'nin gri listeden çıkması, ekonomi alanında izlenen istikrarlı politikalar neticesinde belirsizliklerin azalması ile yatırımcıların yatırım iştahının artmasını bekliyoruz" diyerek tamamladı.
Küresel startup yatırımları son beş çeyreğin en yükseğinde
Rapora göre küresel startup yatırımları, 2024 yılının ikinci çeyreğinde 94,3 milyar dolara ulaşarak son beş çeyreğin en yüksek seviyesine ulaştı.
Yatırımlara Amerika kıtası 58,3 milyar dolar katkı sağlarken Avrupa'da yatırım rakamı 17,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Asya kıtasında ise 17,4 milyar dolarlık yatırım aktivitesi görüldü.
İşlem adetleri incelendiğinde ise özellikle Avrupa ve Asya'da işlem sayısı düşük kaldı. Dünya çapında yaklaşık 10 şirket, 2024'ün ikinci çeyreğinde 1 milyar dolar veya daha fazla tutarda yatırım alarak mega işlem gerçekleştirdi ki bu tutar 2024'ün ilk çeyreğinin iki katından fazlasına işaret ediyor.
Yatırımlarda yapay zeka dikeyi öne çıktı
Global piyasalarda 2024 yılının 2. çeyreğinde yapay zekâ (AI) dikeyi öne çıkarken bu alanda büyük yatırım alan şirketler Amerika'da CoreWeave ve XAI oldu. Fransız Mistral AI ve Alman DeepL da önemli miktarda yatırımlar aldı. Yapay zekâyı enerji, temiz teknoloji ve fintech dikeyleri takip etti.
Yabancı yatırımcılardan yüksek hacimli işlemlere yatırım eğilimi
Rapora göre yabancı yatırımcıların liderlik ettiği yatırımlar, 2024 yılının 2. çeyreğinde 361 milyon dolarlık işlem hacmi ile toplam işlem hacminin yüzde 65'ini oluştururken işlem adedi 5 işlem ile sınırlı kaldı. Bu eğilim de global ile paralel bir trend gösteriyor.
İşlem adedinde lider tohum aşama işlemler oldu
2024 yılının ikinci çeyreğinde 45 tohum aşama işlemi ile 19,8 milyon dolar, 5'i erken aşama işlem ile 111,5 milyon dolar, 1'i geç aşama işlem ile 250 milyon dolar ve 7'si satın alma işlemi ile 177,7 milyon dolar işlem hacmi gerçekleşti. Geçtiğimiz dönemlere paralel olarak işlem adedi bazında tohum aşama, işlem hacmi bazında ise geç aşama işlemler öne çıktı.
En büyük 10 işlemden 3ü fintech'te
Yılın ikinci çeyreğinde, en büyük 10 işlemden 3'ü fintech sektöründe gerçekleşirken aynı çeyrekte gerçekleşen 7 işlem ile toplam 150 milyon dolarlık bir işlem hacmi oluştu.
Bu işlemlerden biri iyzico'nun Paynet'in yüzde 100 hissesini 87 milyon dolar karşılığında satın alması olurken, diğer ikisi sektörde Midas ve Sipay'e yapılan erken aşama yatırımlardı. Fintech dikeyinde gerçekleşen iki erken aşama yatırımda da yabancı yatırımcıların yer alması sektörün süregelen küresel cazibesini de vurgular nitelikteydi.
Midas'a 45 milyon dolar, Sipay'a 15 milyon dolar yatırım
Yatırım uygulaması Midas, Kanada menşeili Portage Ventures liderliğinde gerçekleşen A serisi yatırım turunda 45 milyon dolar yatırım aldı. Yatırım turuna International Finance Corporation (IFC), Spark Capital, Earlybird Digital East Fund ve Revo Capital da katıldı.
Finansal teknolojiler alanında uçtan uca hizmet sunan Sipay ise Anfa VC liderliğinde, White VC ve Pareto Holdings katılımıyla 15 milyon dolar yatırım aldı.
Oyun sektörü popülaritesini koruyor
İkinci çeyrekte oyun dikeyinde toplam 3 işlem gerçekleşirken bunlardan 2'si ilk 10 işlem içerisindeydi.
İsrail kökenli mobil oyun geliştiricisi ve yayınlayıcısı Moon Active, Spyke Games'e 50 milyon dolarlık erken aşama yatırımı yaptı. Spyke Games bu yatırım turu öncesinde Ocak 2022'de Amerika kökenli Griffin Gaming Partners'tan 50 milyon dolarlık tohum aşama yatırımı almıştı ve bu yatırım turuyla birlikte toplam yatırım tutarını 105 milyon dolara çıkartmış oldu.
İzmir merkezli oyun şirketi Mage ise Türk finansal yatırımcılar Actera Grup liderliğinde, Ludus Ventures'ın da katılımı ile almış olduğu 3,5 milyon dolarlık tohum aşama yatırımı ile öne çıktı. Mage, mobil oyunlar geliştirip yayınlamanın yanı sıra oyun stüdyolarının üretim sürelerini hızlandırarak yüksek kaliteli oyunlar geliştirmelerini sağlayan bir platform sunuyor.
Dikeyde gerçekleşen üçüncü işlem ise Virgosol'un okul öncesi eğitim teknolojileri geliştiren Piagmo'ya yaptığı 50 bin dolarlık tohum aşama yatırımıydı.
İkinci çeyrekte, fintech sektörü 7 işlemle en fazla sayıda işlemin gerçekleştiği dikey olurken onu sırasıyla 6 ve 5 işlemle yapay zekâ ve SaaS takip etti. Bu da yatırımcıların teknoloji yönünden gelişmiş startupleri desteklediğini göstermesi açısından önem taşıyor.
İşlem hacmi göz önüne alındığında, teslimat ve lojistik sektörü Getir, ileri aşama işlemin de etkisiyle 256,8 milyon dolarlık işlem hacmi ile öne çıktı. Bu alanda gerçekleşen bir diğer işlem de Şok Marketler'in istegelsin satın alması oldu.
Türkiye'de girişim sermayesi ekosisteminde 2024 yılı ikinci çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 işlem:
Sıralama | Hedef Şirket | Sektör | Yatırımcı | Yatımcı Ülkesi | Hisse (%) | Anlaşma Değeri ($m) | Yatırım Aşaması |
1 | Getir | Teslimat & Lojistik | Mubadala | BAE | Açıklanmadı | 250 | Geç Aşama |
2 | Paynet | Fintech | iyzico | Türkiye | %100 | 87 | Satın Alım |
3 | Altınay Savunma | İnsansız Araçlar | Halka Arz Yatırımcıları | Türkiye | %24,98 | 58,5 | Satın Alım |
4 | Spyke Games | Oyun | Moon Active | İsrail | Açıklanmadı | 50 | Erken Aşama |
5 | Midas | Fintech | Portage Ventures, IFC, Spark Capital, Earlybird, Revo Capital | Kanada, ABD, Almanya, Türkiye | Açıklanmadı | 45 | Erken Aşama |
6 | HB Bilişim | Pazaryeri | Index Grup | Türkiye | %51 | 23,2 | Satın Alım |
7 | Sipay | Fintech | Anfa VC, White VC, Pareto Holdings, Özel Yatırımcılar | İngiltere, Singapur, ABD | Açıklanmadı | 15 | Erken Aşama |
8 | istegelsin | Teslimat & Lojistik | Şok Marketler | Türkiye | %100 | 6,8 | Satın Alım |
9 | Hiwell | Sağlık Teknolojileri | Eksim Ventures, Boğaziçi Ventures, Kinesis Teknoloji, ÜNLÜ Ar-Ge Fonu, Ahu Altuncu Başçiftçi | Türkiye | Açıklanmadı | 3,5 | Tohum Aşama |
10 | Mage | Oyun | Actera Group, Ludus Ventures GSYF | Türkiye | Açıklanmadı | 3,5 | Tohum Aşama |