Nükleer enerji hisseleri Amazon ve Google anlaşmalarıyla rekor seviyeye ulaştı
- Amazon ve Google, yapay zeka veri merkezlerine düşük karbonlu elektrik sağlamak için küçük modüler reaktörler (SMR) kullanmayı planlıyor ve bu yatırım nükleer enerji hisselerinde büyük artışa yol açtı.
- ABD’deki Constellation Energy, Microsoft ile 20 yıllık anlaşma imzalayarak Three Mile Island nükleer santralini yeniden açacak. Bu adım, ABD’nin yapay zeka teknolojilerinde lider kalması için kritik olarak değerlendiriliyor.
- Uzmanlar, küçük reaktörlerin daha güvenli ve verimli olduğunu söylese de, teknolojinin geçmişteki gecikmeler ve maliyet sorunları, yatırımcılar arasında endişe yaratıyor ve projelerin risk taşıdığına dikkat çekiliyor.
Amazon ve Google’ın enerji tedarik anlaşmaları yapmasının ardından, ABD’deki küçük modüler reaktörlerin (SMR) devreye alınması çalışmaları hız kazandı ve nükleer enerji şirketlerinin hisseleri bu hafta rekor seviyelere ulaştı. ABD borsasında işlem gören SMR geliştiricileri Oklo Inc ve NuScale Power’ın hisseleri, X-energy ve Kairos Power’ın finansman anlaşmalarını duyurmasının ardından geçen hafta sırasıyla yüzde 99 ve yüzde 37 arttı. Cameco, Oklo, NuScale, Constellation ve BWX Technologies gibi şirketlerin hisseleri de haftayı rekor seviyelerde tamamladı.
Bu anlaşmalar, Amazon ve Google’ın yapay zeka veri merkezlerine düşük karbonlu elektrik sağlamak amacıyla yeni nesil reaktörlerin devreye alınmasını destekliyor. Yatırımcılar, bu gelişmeleri, 2011’de Japonya’da meydana gelen Fukushima kazasının ardından yaşanan durgunluktan sonra nükleer enerji sektörünün yeniden canlanmasının işareti olarak değerlendiriyor.
Veri merkezlerinin artışı, ABD’de enerji talebini artırarak fosil yakıtlara bağımlılığı azaltma ve karbon emisyonlarını düşürme çabalarını zayıflatıyor. Constellation Energy Group’un hisseleri, yılbaşından bu yana iki katına çıktı. Şirket, Microsoft ile 20 yıllık enerji tedarik anlaşması yaparak, Three Mile Island nükleer santralini yeniden açma kararı aldı.
Uranyum üreticisi Cameco’nun hisseleri bu yıl yüzde 38 artarken, nükleer bileşen tedarikçisi BWX Technologies’in hisseleri yüzde 65 yükseldi. Nükleer yakıt geliştiricisi Lightbridge Corporation'ın CEO'su Seth Grae, “Bu yatırımlar, teknoloji sektörünün yenilenebilir enerji ve bataryaların yeterli stabil veya uygun maliyetli güç sağlayamayacağını düşündüğünü gösteriyor” dedi.
Küçük reaktörlerin daha güvenli ve verimli olduğu savunulsa da, yüksek maliyet ve müşteri sıkıntısı gibi nedenlerle yatırımcılar uzun süredir çekimser kalıyordu. Analist Marc Bianchi’ye göre, “Müşteriler, ilk reaktörün daha maliyetli ve riskli olmasından dolayı bu projelere sıcak bakmıyordu.”
Amazon ve Google’ın küçük reaktörlere yatırım yapma kararları, yapay zeka veri merkezlerine güvenilir ve temiz enerji sağlama ihtiyaçlarını yansıtıyor. 2024’ün ilk yarısında, 24GW’lık yeni veri merkezleri duyuruldu ve bu, geçen yılın aynı döneminin üç katından fazla.
Kairos Power’ın kurucusu Mike Laufer, Google ile yapılan anlaşma kapsamında, 2035 yılına kadar altı veya yedi küçük reaktör kurmayı planladıklarını belirtti. Laufer, “Bu sadece mevcut fosil yakıtların yerini almakla ilgili değil; daha fazlasını inşa etmemiz gerekiyor. Bu, gerçek bir aciliyet yarattı” dedi.
ABD hükümeti de sektöre milyarlarca dolarlık fon sağlayarak bu çabalara destek veriyor. Washington, Rusya ve Çin’in nükleer sektörde lider konumunu güçlendirme ihtimaline karşı harekete geçti. X-Energy CEO'su Clay Sell, “ABD’nin yapay zeka alanında lider kalmasının önündeki tek engel enerji” dedi.
Ancak uzmanlar, küçük reaktör teknolojilerinin geçmişte gecikmeler ve maliyet artışları yaşadığını belirterek, bu gelişmelerin riskler taşıdığı konusunda uyarıda bulunuyor. Union of Concerned Scientists’in nükleer güvenlik direktörü Edwin Lyman, SMR’lerin “test edilmemiş tasarımlar” olduğunu ve planlanan tarihlerde devreye alınmasının zor olduğunu ifade etti.
AES CEO’su Andres Gluski ise nükleer enerji çevresindeki coşkuyu “abartılı” bulduğunu belirtti. Gluski, yenilenebilir enerji ve batarya depolamanın şebekeye bağlanmayı bekleyen kapasitenin yüzde 95’ini oluşturduğunu, nükleerin ise yüzde 1’in altında kaldığını söyledi.
Ancak küçük reaktör geliştiricileri, teknoloji devlerinin desteğiyle bu engellerin aşılacağını düşünüyor. NuScale ticari şefi Clayton Scott, “Teknoloji topluluğu sadece karbon sıfır faydalarını değil, aynı zamanda güvenilirliği de önemsiyor. Hareket artık başladı” dedi.
