Eski BOTAŞ Daire Başkanı Aktürk: Ukrayna’dan boşa çıkan Rus gazının Türkiye üzerinden gitmesi mümkün değil
- Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatını durdurmasının ardından, Türkiye'nin yeni güzergah olarak öne çıkabileceği konusu gündeme geldi. Eski BOTAŞ Gaz Alımı Daire Başkanı Ali Arif Aktürk'e göre, TürkAkım 2 hattı tam kapasite çalıştığı için, Ukrayna’dan azalan 15 milyar metreküplük gazın Türkiye üzerinden taşınması teknik açıdan mümkün değil.
- Aktürk, Bulgaristan ile mevcut gaz anlaşmalarına rağmen, Türkiye’nin Ukrayna’dan boşa çıkan gazı karşılayabilecek ek kapasitesi bulunmadığını belirtti.
Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatını durdurduğunu açıkladı. Bu gelişme, enerji arz güvenliği konusunda yeni rotaların tartışılmasını beraberinde getirirken, Türkiye'nin Rus gazı için alternatif bir güzergah olabileceği ihtimalini gündeme taşıdı. Eski BOTAŞ Gaz Alımı Daire Başkanı ve enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, Ukrayna’dan boşa çıkan Rus gazı için Türkiye’nin eksikliği kapatabileceği yönündeki ihtimale ilişkin CNBC-e'ye değerlendirmelerde bulundu. Ali Arif Aktürk, TürkAkım 2 hattının halihazırda tam kapasite çalıştığını belirterek, "Ukrayna’daki miktarı Türkiye üzerinden ikame etmenin imkanı yok" dedi. Aktürk, Avrupa’da bu durumdan en çok Orta Avrupa ülkelerinin etkileneceğini vurguladı:
“Ukrayna üzerinden son kalan hattın anlaşması 5 yıllık bir anlaşmaydı. 1 Ocak'ta sona erdi. Oradan yaklaşık 15 milyar metreküp civarında yıllık bir gaz akıyordu ve Macaristan, Slovakya gibi Orta Avrupa ülkelerini besliyordu. Bir miktar Avusturya'ya da gidiyordu. Türkiye'den halihazırda zaten TürkAkım 2 üzerinden Rus gazı akmaya devam ediyor ve tam kapasite gidiyor. Bu sebeple Ukrayna’daki miktarı Türkiye üzerinden ikame etmenin imkanı yok. Zaten mevcut hat tam kapasite çalışıyor. Avrupa'da en sıkıntılı, bu durumdan muzdarip olacak ülkeler Orta Avrupa ülkeleri.”
'Türkiye'nin LNG kapasitesi gaz açığını karşılamaya yetmez'
Aktürk, 27 Aralık'ta Ukrayna'nın Yunanistan üzerinden ilk LNG'sini aldığını belirterek yine kapasite kısıtları nedeniyle Türkiye'nin üzerinden ilave bir gaz gitme imkanının olmadığını söyledi:
“Ancak şöyle bir gelişme oldu, 27 Aralık'ta ilk kez Amerikan gazı, Yunanistan üzerinden kuzeye doğru basılarak Ukrayna'ya kadar ulaştı. Ukrayna ilk LNG’sini aldı. Bu Haziran ayında imzalanmış bir anlaşmaydı, uzun vadeli 5 yıllık bir anlaşma. Bu şekilde devam edeceğini düşünüyorum. Ama LNG’de aynı miktarı ikame etme şansı yok. Çünkü kapasite kısıtları var. Yani Orta Avrupa ülkeleri sınırdaş ülkelerden gaz arzı sağlamaya çalışacaklar. Süreci o şekilde yürütecekler. Maalesef Türkiye'nin üzerinden ilave bir gaz gitme imkanı teknik kısıtlardan dolayı yok. O kadarlık miktarı şu anda Orta Avrupa'ya taşımanın imkanı yok.”
'Hava koşulları bu şekilde giderse 15 Mart'tan sonra Avrupa alarma geçebilir'
Enerji uzmanı Aktürk, şöyle devam etti: "Türkiye'nin halihazırda Bulgaristan ile bir anlaşması var. Aslında bir uyuşmazlık söz konusu olsa da Bulgargaz kendi LNG’sini buluyor. Marmara Ereğlisi'nde gazlaştırılarak Bulgaristan'a gidiyor. Ama orada da 15 milyar metreküplük Ukrayna'dan boşa çıkan miktarı ikamet etme imkanı kapasite kısıtlarından dolayı yok. Yani çok az bir miktar daha belki bahar ve yaz aylarında olabilir ama kış aylarında bunun imkanı yok. Çünkü kışın Türkiye'nin de gaz ihtiyacı olduğundan dolayı LNG terminallerinin kapasiteleri de dolu. Şu anda Avrupa'daki yeraltı depolarının doluluk oranı yüzde 81’ler civarında. O da yani bir miktar düştü. Kasım'a yüzde 95’lerle girdiler ama hava koşulları da bayağı soğuk gitmeye başladı ve yüzde 80’lere düştü. Yani hava koşulları bu şekilde giderse Mart ayının 15’inden sonra Avrupa'da biraz alarm durumu olabilir."