Dolar 'ölüm sarmalı'nda: Küresel paralar güçleniyor, TL değer kaybetti
- ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve başladığı tarihten bu yana ABD doları değer kaybetmeye devam ediyor. Dolar endeksi son 3 yılın en düşük seviyesine gerilerken, Rus Rublesi dolara karşı en çok değer kazanan para birimi oldu. Türk Lirası ise Trump sonrasın yüzde 7'ye yakın değer kaybetti.
ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve başladığı 20 Ocak 2025 tarihinden bu yana, yürürlüğe giren gümrük tarifeleri, küresel ticaret savaşlarının harlanması, Fed Başkanı Jerome Powell hakkında söylemleriyle birlikte ABD doları değer kaybetmeye devam ediyor. Dolar endeksi son 3 yılın en düşük seviyesine gerilerken, yatırımcılar güvenli limanlara ve para birimlerine yöneliyor.
Peki, Donald Trump sonrası ABD dolarına karşı en fazla değer kazanan para birimleri hangisi? Türk Lirası'nda durum ne?
ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve başladığı günden itibaren yatırımcılar altına koştu. Ons altın yatırımcısına yeni yıldan bu yana yüzde 32,3'lük getiri sağlarken, Türkiye'de ise gram altın yatırımcısına yüzde 43'lük kazanç sağladı. Altın her yeni güne rekorla başlarken, ABD doları karşısında da değer kazanmayı sürdürüyor. ABD dolarına karşı sadece altın değil dünyanın birçok ülkesinin para birimi de değer kazandı.
Dolara karşı en çok değer kazanan para birimi Ruble
Güncel veriler dikkate alındığında Donald Trump'ın göreve geldiği tarihten bu yana dolar karşısında en çok değer kazanan para birimi Rus Rublesi oldu. Ruble, 92 günlük süreçte dolar karşısında yüzde 23,79 değer kazandı. Bu alanda Ruble'nin ardından İsveç Kronu geliyor. İskandinav ülkesinin para birmi dolar karşısında yüzde 16,2'lik bir değer kazancına sahip.
İsviçre Frangı karşısında son 10 yılın en kötü performansını sergileyen ABD doları, 0,80695 seviyesine kadar geriledi. Donald Trump'ın göreve başladığı tarihten bu yana dolar karşısındaki kazanç ise yüzde 12,65 olarak kayıtlara geçti.
Güncel döviz kurları için tıklayın.
Avrupa Birliği (AB) ile ticaret savaşının içerisine giren ve birçok tarifeyi yürürlüğe koyan Donald Trump, bu kararının ardından 90 günlük askıya alma sürecine girdi. Yaşanan gelişmelerle birlikte Euro, dolar karşısında son 3 yılın zirvesini gördü. Euro, dolar karşısında 92 günlük süreçte yüzde 10,77 değer kazandı.
Türk Lirası değer kaybetti
ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından birçok ülke para birimine karşı değer kaybeden dolar, Çin Yuanı, Güney Afrika Randı, Endonezya Rupisi, İsrail Şekeli, Türk Lirası ve Arjantin Pesosu karşısında değer kazandı.
Türk Lirası, ABD doları karşısında son 92 günde yüzde 6,88'lik değer kaybı yaşadı. Bu alanda Türkiye'nin ardından yüzde 8,11 ile Arjantin Pesosu geliyor.
"ABD borcunu anlamsızlaştırmak istiyor"
ABD dolarının dünya genelinde değer kaybetmesi hakkında CNBC-e'ye değerlendirmelerde bulunan İstanbul Portföy Makro Stratejisti Berk Dinçtürk, ABD'nin borcunu anlamsızlaştırmak istediğini söyledi. Dinçtürk, "Aslında bu durumun iki temel nedeni var. Birincisi, Amerika’nın çok yüksek borç seviyelerine ulaşmış olması. Borcun büyüme oranı şu anda yüzde 125 seviyesinde ve bu, sürdürülebilirliğin ötesine geçmiş durumda. Tarihsel olarak bu oran yüzde 60’a ulaştığında bile tehlike çanları çalmaya başlar. Yüzde 90’ın üzeri ise adeta bir ‘ölüm sarmalı’ anlamına geliyor. Bu durumu daha önce Roma İmparatorluğu’nda da görmüştük.
İkinci neden ise Amerika’nın bu devasa, 36 trilyon dolarlık borcunu bir anlamda ‘anlamsızlaştırmak’ istemesi. Şöyle düşünelim: Eğer biz Türk Lirası üzerinden borçlandıysak, borç yükümüzü azaltmak için TL'nin diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesini isteriz. Amerika da benzer bir strateji izliyor. Doların değerini düşürerek, bu borcun reel yükünü azaltmak istiyor." dedi.
"Faiz indirimleriyle birlikte değer kaybı hızlanacaktır"
ABD Başkanı Donald Trump'ın Fed Başkanı Jerome Powell'a 'faizi indir' çağrılarını değerlendiren Berk Dinçtürk, faiz indirimlerinin doların değer kaybını hızlandıracağını söyledi. Dinçtürk, "Bu süreçte, dolara karşı değer kazanan para birimleri öne çıkıyor. Özellikle emtia para birimleri, Euro ve Japon Yeni gibi paralar değer kazanıyor. Bunun birkaç nedeni var. Birincisi, bu ülkeler aynı zamanda ekonomilerini canlandırma sürecindeler. İkincisi, Amerikan ekonomisinde bir yavaşlama olduğunda, o piyasaya yatırım yapmış Avrupalı veya Asyalı yatırımcılar paralarını ülkelerine geri çekiyor. Bu da doların satılıp Euro’nun ya da Yen’in alınmasına neden oluyor.
Öte yandan, ABD Merkez Bankası Fed’in faiz indirim süreci de doların değer kaybetmesini hızlandıracak. Bu yılın başında kimse Amerika’dan böyle bir faiz indirimi beklemiyordu. Ancak şimdi, ekonomik büyüme yavaşlıyor ve enflasyon da geriliyor. Bu durum, Fed’in çok daha hızlı bir şekilde faiz indirim sürecine girmesine yol açabilir. Çünkü büyüme endişeleri artık enflasyon kaygılarının önüne geçmeye başlıyor." ifadelerini kullandı.
"Trump bir kere daha haklı çıkacaktır"
Donald Trump ve Jerome Powell arasında yaşanan gerilimi de değerlendiren Berk Dinçtürk, Fed'in faizi indirmek zorunda kalacağını ve Trump'ın yeniden haklı çıkacağını söyledi. Dinçtürk, "Powell’ın son söylemlerine bakarsak, faiz indirimi şu an için gündemde değil gibi görünüyor. İndirmemeleri gerektiğini söylüyor. Ancak biliyoruz ki daha önce de benzer bir tutum sergileyip, kısa süre sonra oldukça güvercin tonda açıklamalarla farklı bir politika izlemiş faizi bir anda indirmişti. Bu nedenle, sadece Mayıs ayına odaklanmak yerine yılın genelini değerlendirmek daha sağlıklı olur.
Petrol fiyatlarının uzun bir süre 50-60 dolar bandında kalması, enflasyonun düşmesi gibi gelişmeler, en geç Haziran-Temmuz gibi Fed’in faiz indirim sürecine başlamasını destekleyebilir. Bu da, tıpkı 2016’da olduğu gibi, Trump’ı bir kez daha haklı çıkaracaktır." dedi.
"Zayıf dolar gelişmekte olan ülkeler için fırsattır"
ABD dolarına karşı 92 günlük süreçte en fazla değer kazanan para birimi Rus Rublesi oldu. Rus Rublesi'nin yaptığı çıkışı değerlendiren Berk Dinçtürk, zayf doların gelişmekte olan ülkeler için fırsat olduğunu söyledi. Dinçtürk, "Emtia ihracatçısı olduğu için Rusya'nın emtia tarafı oldukça zengin. Dünyada emtia satıyorlar. Rus Rublesi, Brezilya Reali, Meksika pesosu gibi para birimleri, hatta Kanada doları gibi para birimleri, Avustralya Doları gibi para birimleri, özellikle emtia ülkelerinin para birimleri burada avantaj sağlar. Zayıf dolar gelişmekte olan ülkeler için iyidir, emtialar için iyidir. Burada da bu ikisini birleştirdiğimizde emtia para birimleri öne çıkar." dedi.
Türk Lirası neden değer kaybetti?
ABD dolarına karşında en çok değer kaybeden para birimleri arasında yer alan Türk Lirası'ndaki durumu iç dinamiklere bağyana Berk Dinçtürk, yatırım için güven unsurunun temin edilmesiyle birlikte Türk Lirası'nın da değer kazanma eğilimine gireceğini söyledi. Dinçtürk, "Bu durum aslında biraz bizim içsel dinamiklerimiz ve enflasyon problemimizle alakalı. Yatırımın bir numaralı numaralı unsuru güvendir. Burada hane halkının güvenini sağlamak lazım. Yani hem para politikası, hem resmi enflasyon verilerine belki de biraz politik ve jeopolitik, siyasi ve politik gelişmelere de bakmak lazım. Orada tam anlamıyla hane halkı bir güven sağlarsa tabii ki Türk Lirası da değer kazanma eğilimine girer. Umut edelim ki öyle olsun." ifadelerini kullandı.
