Mücevhercilerden çıkış: Tutuklanan başkanımızı geri verin, sektörün tek çaresi fabrika ayarlarına geri dönmek
- Geçtiğimiz günlerde tutuklanan Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın'ın tutuksuz yargılanmasını talep eden birliğin yönetim kurulu, altına kota uygulamasına ilişkin ise bir yıl önceki duruma geri dönüş dışında başka hiçbir seçenek kalmadığını, sektörün kepenk kapattığını söyledi.
- Bir kaç yıl önce yer bulunamayan Kapalıçarşı'daki Arap toptancıların ülkelerine geri döndüğünü söyleyen Mücevher İhracatçıları Birliği Yönetimi, şu anda Kuyumcukent'te hava parasına 75 dükkanın satışta olduğun söylüyor.
- Kota uygulamalarıyla 10-15 aracı kurumun günde 30 milyon dolar kazandığını öne süren ihracatçılar, altta ise küçük atölyelerin ve parasal gücü yüksek olmayan sektörün büyük çoğunluğunu işçi çıkarmak zorunda kaldığını ya da işyerini kapattığını belirtiyor.
Antalya'da Mücevher Fuarı'nda gazetecilerle bir araya gelen Mücevher İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu, geçtiğimiz günlerde tutuklanan Birlik Başkanı Burak Yakın ve altın ithalatına kota uygulamasıyla ilgili açıklamalarda bulundu.
"Mücevher sektöründe kıyım var, kepenkler kapanıyor, işçi çıkarılıyor"
Mücevher sektöründe müthiş bir kıyım olduğuna dikkat çeken Birlik Yönetimi, "Adam çıkartıyoruz. 400 kişilik fabrikalar 250 kişiye düştü. 30 senelik emeklerimiz bitti. Yıllarca dünya birincisi İtalya’yı ayaklarımızın altına almak için uğraştık. Tam aldık derken altın ithalatına getirilen kota ile İtalya’dan 350 milyon dolar olan işlenmiş altın ithalatı bu yıl 5 milyar dolara çıktı. İtalyan mücevherciler emekli ustaları işe çağırdı. Bunu normalde biz satacaktık. İstanbul’daki mücevher fuarına her sene 7-8 İtalyan firması gelirdi. Bu sene 167 tane geldi. Mal satmaya gelmiş. Gelsin, biz rekabet etmekten korkmayız. Fakat İtalya’nın oradaki ihracatına bakın yüzde 70’i Türkiye. Bizim acilen fabrika ayarlarımıza dönmemiz gerekiyor." açıklamaları yaptı.
"7.5 milyar dolarlık ihracat rakamı gerçek bir rakam değil"
2024’te sektörün ihracatının 7.5 milyar dolar göründüğünü, fakat bu rakamın gerçek bir rakam olmadığını belirten Mücevher İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu, "Dahilde işlemeyi kapattıkları için onun yerine bedelli ihracat yapmış görünüyoruz. DİR olmasaydı 4 milyar dolar civarındaydı. Normalde 7.5-8 milyar dolar dahilde işleme rejimi kapsamında, 4-5 milyar dolar da DİR dışında ayrıca ihracatımız olurdu" diyerek kota uygulaması olmasaydı sektörün normalde 11-12 milyar dolarlık bir ihracat seviyesine ulaşabileceğini savundu.
Yeni uygulanan kotaların nasıl çalıştığını örnekle anlatan Mücevher İhracatçıları Birliği Başkan Vekili Ayhan Güner, "Yani anlayacağınız diyelim ki adam size 50 kilo sipariş verdi. Ben bu altını nasıl alacağım. Devlete gideceksin, Ziraat Bankası’na istekte bulunacaksın yeni sisteme göre. 35-40 gün sonra altını alacaksın. Paran da orada duracak. Kimde var bunu yapacak para. Buradaki mesele; 10-15 tane şirkete hizmet ediyor sistem. Adam 500 kilo mal getiriyor İtalya’dan. Kim getirebilir? Parası olan getirir. Kaç tane parası olan adam var? 10-15. Aşağıdaki herkes kepenk kapatıyor." dedi.
Eskiden yer bulunamayan Kuyumcukent'in yüzde 50'si kepenk kapattı, 75 dükkan hava parasına satışta
Kuyumcukentin’in yüzde 50’sinin kepenk kapattığını söyleyen Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanvekili Ayhan Güner, eskiden satılık dükkan bulunamazken artık hava parasına 75 tane dükkanın satışa çıktığını, kiralık ilanların daha da fazla olduğunu belirtiyor.
Birlik yöneticileri dünyanın en büyük üretim merkezi olan Kuyumcukent’teki son durumu ise şöyle özetliyor: "AVM bölümünde çoğu Dubai’den Arap toptancılar Türkiye’deki fırsattan dolayı 2-3 senedir Türkiye’deydi. Kuyumcukent’te üretim yaptırıyorlardı. Altın farklarından dolayı bu adamlar burada çalışamaz hale geldi. Yüzde 50’sini oluşturan bu ülkeyi kaçırdılar. Hepsi gitti. Bunlara çalışan atölyelerin de hepsi kapandı. Yüzde 25’i Dubai’de üretim açtı. 8-10 sene önce yabancıları Kuyumcukent’e getirmek için bütün sistemi onlara göre kurduk. Ürdün, Dubai, Mısır’dan toptan mağazalar açmışlardı. Burada üretip kendi ülkelerine mal göndermek için. Şimdi hepsi Dubai’ye geri döndü. Türkiye’den de Dubai’ye gidip atölye açanlar oldu. Özbekistan, Dubai, Mısır’a birçok firma gitti. Asıl giden ise know-how. En büyük sıkıntı bu. 3-5 atölye gitmiş sorun değil. Sistemi oraya kaptırıyoruz. Giden müşteriyi geri kazanmak en az 4 seneden aşağı değil."
"10-15 aracı kurum günde 30 milyon dolar kazanıyor" iddiası
Güner, Ankara’daki bakanlık yetkililerine “Siz altın verdik zannediyorsunuz. Ama aşağısı altın almıyor. Gelin bir gün Kuyumcukent’e görün” dediklerini söyledi. Yeni uygulamayla ufak atölyenin bulunduğu sektörde 10-15 aracı kurumun ayda 30 milyon dolar kazandığını belirten birlik yöneticileri, diğer yandan sektörün yarısının battığına dikkat çekti. Sektör içerisinde önemli bir ihracatçının geçtiğimiz günlerde Meksika’ya gittiğini, 68 kilo ihracat siparişini yapamadığı için bağlantısını kaybetmemek amacıyla özür dilemeye gittiğini anlatan Güner, dünya fiyatlarıyla arada oluşan 3 bin 500 dolarlık fark yüzünden siparişin iptal olduğunu aktardı.
DİR kapsamında mal mukabili ödeme düzenlemesi ne getirdi?
DİR kapsamında işlenmemiş altın ithalatına mal mukabili ödeme imkanı getiren son düzenlemeye de açıklık getiren Ayhan Güner, “Zaten 13 maddelik bir talebimiz vardı. Sadece 13. maddeyi kabul etmişler. Oradaki olay şu: Diyelim ki yurtdışından mal geldi. Diyor ki ‘parayı peşin ver.’ Burada ‘parayı peşin verme, altı ay sana süre veriyorum’ diyor. 5 senedir söylüyoruz bunu. Neden parayı peşin veriyoruz. Size ne yani adam bize kredi açmışsa. Yoksa parayı peşin vermezsek KKDF (yüzde 6) ödüyorduk. Bu düzenlemeyle KKDF’den muaf olacak” dedi.
Bakanlığın altın ihracatında artış olduğu yanılgısına düştüğünü söyleyen birlik temsilcileri, iki sene önce 50-55 bin dolar fiyatın bugün 85 bin dolar olduğunu, zaten 7.5 milyar dolarlık ihracatın 2.5 milyar dolarının fiyat kaynaklı olduğunu söylerken ton bazında ihracatın yüzde 40'a yakın geride kalındığını belirtiyor.
"Tutuklanan başkanımızı geri istiyoruz"
Mücevher İhracatçıları Birliği yönetimi, "Biz artık talepte bulunmaktan yorulduk, umudumuzu kestik, hiçbir şey istemiyoruz. Fabrika ayarlarımıza geri dönmek istiyoruz. Tutuklanan başkanımızı da geri istiyoruz.
Sektörün resmi olarak aylık 8 ton altın ithal ettiğini belirten birlik yöneticileri, 30-40 ton da el altından yani gayri resmi altın ithalatı olduğunu tahmin ediyor. 20 ton da yıllık hurda dönüşü olduğu belirtilirken Türkiye’nin yıllık altın üretiminin ise 40 ton olduğuna dikkat çekiliyor.
Güner, bu rakamın 10 yıl önce de 38-40 ton olduğunu, yani 10 yılda altın üretiminin hiç artmadığını belirtiyor.
